Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 16 oppslagsord

halvmil

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

om veglengd: ei halv mil (1, 1), lik 5 kilometer
Døme
  • den siste halvmila var tung
Artikkelside

kvadratkilometer

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

måleining for areal som svarer til flateinnhaldet av eit kvadrat (1) med sider på ein kilometer;
symbol km2
Døme
  • området er på fleire kvadratkilometer
Artikkelside

busstur

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. reise eller utflukt med buss
    Døme
    • arrangere ein busstur til Berlin
  2. strekning ein legg bak seg i buss
    Døme
    • ein kort busstur på nokre kilometer
Artikkelside

bilkø

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

kø (1) av bilar
Døme
  • fleire kilometer lange bilkøar
Artikkelside

stiging 2

substantiv hokjønn

Opphav

same opphav som stiging (1

Tyding og bruk

  1. halling oppover;
    Døme
    • nyvegen får mindre stiging enn den gamle;
    • løypa hadde ei hard stiging mellom fem og ti kilometer
  2. Døme
    • stiging i vasstanden;
    • utgiftene syner sterk stiging
Artikkelside

damp

substantiv hankjønn

Opphav

frå lågtysk

Tyding og bruk

  1. mengd av ørsmå væskedropar i luft som ser skyliknande ut;
    Døme
    • det kom røyk og damp frå kjelen;
    • det dogga på ruta av all dampen
  2. vatn oppheta til gassform, brukt som energikjelde
    Døme
    • skipet er drive på damp;
    • kraftverket treng stabil tilførsel av damp
  3. gassform av stoff som ved normal temperatur er fast eller flytande
    Døme
    • radioaktiv damp;
    • giftige dampar
  4. dampbåt (i rutefart)
    Døme
    • der kjem dampen;
    • stige om bord på dampen

Faste uttrykk

  • for full damp
    for fullt;
    av alle krefter, for full fart
    • toget køyrer for full damp mot hovudstaden;
    • skipet gjekk for full damp ut fjorden;
    • jobbe for full damp
  • få opp dampen
    setje opp farten;
    auke innsatsen eller forbetre prestasjonane
    • toget fekk opp dampen etter nokre kilometer;
    • hesten fekk opp dampen midtvegs i løpet;
    • laget har for alvor fått opp dampen
  • halde dampen oppe
    i overført tyding: halde innsatsen, krafta eller prestasjonane ved like
    • restauranten må halde dampen oppe i romjula;
    • laga heldt dampen oppe gjennom heile sesongen
Artikkelside
Side 2 av 2