Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 15 oppslagsord

skisse

substantiv hokjønn

Opphav

gjennom tysk, frå italiensk; opphavleg gresk skhedios ‘gjord i hast, utan førebuing’

Tyding og bruk

  1. utkast til eit kunstverk, byggverk og liknande
    Døme
    • teikne skisser
  2. kort oversyn over innhaldet i eit litterært arbeid;
    kort litterær skildring
Artikkelside

idéskisse, ideskisse

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

skisse (1) som tek sikte på å få fram hovudideen til eit byggverk, kunstverk eller liknande
Artikkelside

lausleg

adjektiv

Opphav

norrønt lausligr

Tyding og bruk

lite grundig, overflatisk
Døme
  • ei lausleg skisse
  • brukt som adverb:
    • sjå lausleg på noko
Artikkelside

kroki

substantiv hankjønn eller inkjekjønn

Opphav

av fransk croquis ‘skisse’; jamfør krokere

Tyding og bruk

  1. øvingsteikning etter modell
  2. enkel kartskisse
Artikkelside

drodle

drodla

verb

Opphav

av engelsk doodle

Tyding og bruk

  1. rable ned idé, skisse, figur eller liknande;
    teikne krusedullar;
    Døme
    • elevar som drodlar på pulten;
    • drodle i margen
  2. diskutere tankar og idear om noko
    Døme
    • vi kan drodle litt om alternativa;
    • drodle rundt kva som er den beste løysinga
Artikkelside

utkast

substantiv inkjekjønn

Opphav

tyding 2 etter tysk Entwurf

Tyding og bruk

  1. det å kaste ut;
    noko som er kasta ut
    Døme
    • utkastet frå fjøset
  2. førebels eller grov utarbeiding;
    Døme
    • lage, gjere, skrive, teikne (eit) utkast;
    • utkast til ny lov
Artikkelside

teikne

teikna

verb

Opphav

norrønt teikna eller tákna, i tyding 2, 3 og 4 frå tysk zeichnen

Tyding og bruk

  1. syne teikn til, peike i retning av
    Døme
    • året teiknar godt
    • i uttrykk:
  2. Døme
    • teikne ned nokre ord
    • skrive, notere (namnet til ein person) på liste og liknande (som medlem, tingar og liknande)
      • teikne nye medlemer
    • refleksivt:
      • teikne seg på ei liste
      • teikne seg for 1000 kr på gjevarlista;
      • teikne firmaet – skrive under for
    • (prøve å) sikre seg, få del i, bli eigar av (ved skriftleg avtale, ved å la seg notere og liknande)
      • teikne abonnement, livstrygding, aksjar
  3. lage bilete av, gje att (noko(n)) med omriss, strekar, skuggar og liknande der ein bruker blyant, penn, fargestift og liknande (drive som tidtrøyte, skulefag, kunst eller yrke)
    Døme
    • teikne ein blomster;
    • teikne etter naturen;
    • lære å teikne
    • med strekar framstille i riss, skisse, plan og liknande
      • teikne nye møbelmodellar
    • om arkitekt:
      • teikne eit nytt hus
    • refleksivt: kome fram, vere, bli synleg i omriss
      • skuggen teikna seg (av) mot veggen
    • i overført tyding:
      • det teiknar seg nye skiljelinjer i debatten
  4. skildre i ord;
    særleg i uttrykk:
    Døme
    • teikne eit bilete av – gje ei skildring, framstilling av;
    • teikne eit bilete av ei sak, ein person

Faste uttrykk

  • teikne seg for
    notere seg for
  • teikne til
    gje von om, sjå ut til å vilje bli
Artikkelside

snitt 2

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå lågtysk, tysk av, lågtysk sniden, tysk schneiden ‘skjere’; samanheng med snide

Tyding og bruk

  1. det å snitte, skjere (snøgt) av eller inn i noko;
    Døme
    • sprette opp fisken med raske snitt
  2. flate som kjem fram ved gjennomskjering
    Døme
    • lengdesnitt;
    • tverrsnitt;
    • granske snittet der greina var avsaga;
    • snittet på ei bok – dei reinskorne bladkantane
  3. teikning, skisse som gjev att (i mindre målestokk) eit tenkt plan som skjer gjennom ein konstruksjon (maskin, bygning og liknande)
    Døme
    • eit snitt av motoren med namn på dei ulike delane
  4. bilete, figur skore(n) ut i tre
    Døme
    • tresnitt
  5. reiskap til å lage gjenge med
    Døme
    • gjengesnitt
  6. måte som noko er skore opp eller laga på
    Døme
    • ein dress med moderne snitt;
    • tobakk av fint snitt
    • i overført tyding:
      • ein kriminalroman av gammalt snitt
  7. Døme
    • finne på alle slags snitt
  8. Døme
    • halde ein fart på 60 km/t i snitt
Artikkelside

skissere

skissera

verb

Opphav

frå tysk; av skisse

Tyding og bruk

  1. lage eit utkast
  2. gje eit kort oversyn over innhaldet av noko;
    skildre kort og snøgt
    Døme
    • ho skisserte ei løysing i ein fart
Artikkelside

sketsj

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom engelsk, opphavleg frå italiensk schizzo; same opphav som skisse

Tyding og bruk

kort, skjemtsamt høyre- eller skodespel
Døme
  • spele ein sketsj
Artikkelside
Side 1 av 2