Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 10 oppslagsord

realisme

substantiv hankjønn

Opphav

av latin realis; jamfør real (3

Tyding og bruk

  1. livssyn, handlingsmønster som byggjer på faktiske, konkrete tilhøve, ikkje på idear og ideal;
  2. kunstretning som legg hovudvekta på ei naturtru og nøktern attgjeving av røyndomen
    Døme
    • etter romantikken i norsk litteratur kom realismen
  3. Døme
    • syne ein nøktern realisme
Artikkelside

overgang

substantiv hankjønn

Opphav

jamfør norrønt yfirgangr

Tyding og bruk

  1. stad der ein kan kome seg over ein veg, ein jernbane og anna
  2. staden der unnarennet går over i sletta
    Døme
    • hopparen var ustø i overgangen
  3. fortsett reise med anna tog, annan buss eller liknande;
    Døme
    • trikkebilletten gjev rett til fri overgang til andre ruter
  4. det å gå over frå noko til noko anna
    Døme
    • overgangen frå sjøverts til landverts trafikk;
    • framstillinga hadde for mange brå overgangar mellom momenta;
    • overgang til katolisismen;
    • overgangen frå skule til arbeidsliv;
    • fotballspelaren tenkte på overgang til ein annan klubb
  5. kortvarig, forbigåande tilstand;
    mellomstadium;
    Døme
    • overgangen mellom natt og dag;
    • overgangen mellom romantikk og realisme;
    • det er berre ein overgang
Artikkelside

nominalisme

substantiv hankjønn

Opphav

frå mellomalderlatin

Tyding og bruk

filosofisk retning som hevdar at allmennomgrep berre er førestillingar eller namn utan sjølvstendig eksistens;
motsett realisme
Artikkelside

magisk

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som gjeld eller er prega av magi (1);
    overnaturleg, mystisk
    Døme
    • ha magiske evner
  2. som har ei særskild kraft eller meining
    Døme
    • ingen av deltakarane kom under det magiske talet 40 sekund på 500 m
  3. som vekkjer fascinasjon og undring;
    tiltrekkjande;
    fantastisk
    Døme
    • ha magisk tiltrekkingskraft;
    • reisa vart ei magisk oppleving;
    • julelysa skapte ei magisk stemning

Faste uttrykk

  • magisk realisme
    retning innan latinamerikansk etterkrigslitteratur der grensene mellom fantasi og røyndom blir oppheva
Artikkelside

magisk realisme

Tyding og bruk

retning innan latinamerikansk etterkrigslitteratur der grensene mellom fantasi og røyndom blir oppheva;
Artikkelside

tilløp, tillaup

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. Døme
    • høgdehopp med og utan tilløp
    • òg: oppbygg ovanfor hoppet i ein hoppbakke der ein tek fart frå;
      stillas (2)
      • det var isa i tilløpet
  2. Døme
    • elva har fleire tilløp
  3. første (usikre) teikn til noko;
    Døme
    • tilløp til meir realisme;
    • merke tilløp til panikk
Artikkelside

surrealisme

substantiv hankjønn

Opphav

fransk; av fransk sur ‘over’ og realisme

Tyding og bruk

kunstretning som prøver å skildre det umedvitne sjelelivet
Artikkelside

realistisk

adjektiv

Tyding og bruk

som gjeld realisme;
praktisk gjennomførleg
Døme
  • ei realistisk skildring;
  • ein realistisk plan
Artikkelside

realist

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. tilhengjar av realisme
  2. person som har røyndomssans
  3. elev på reallinja;
    person som studerer eller har studert realfag
Artikkelside

dåm

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt dámr

Tyding og bruk

  1. Døme
    • ein dåm av fin såpe;
    • ein dåm av mugg;
    • den sterke dåmen av rått høy
  2. Døme
    • ha frisk dåm
  3. Døme
    • ein dåm av gult;
    • ein dåm av høgtid;
    • det kviler ein god dåm over bygda;
    • boka har fått ein dåm av realisme
Artikkelside