Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 67 oppslagsord

hamn 1

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt hǫfn; samanheng med hevje

Tyding og bruk

  1. stad der fartøy kan losse og laste eller søkje livd for vind og sjøgang
    Døme
    • byen hadde ei ypparleg hamn;
    • båten måtte søkje hamn;
    • kunstig hamn
  2. i overført tyding: trygg tilhaldsstad;

Faste uttrykk

  • i hamn
    på plass, i orden;
    avsluttet eller gjennomført
    • dei kom vel i hamn med prosjektet;
    • avtalen er no i hamn;
    • få i hamn ein ny plan
Artikkelside

hamn 2

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt hǫfn; av ha (2

Tyding og bruk

Døme
  • ein del av jordet vart frådelt til hamn
Artikkelside

hamne 1

hamna

verb

Opphav

norrønt hafna ‘føre (skip) i land’; av hamn (1

Tyding og bruk

stogge, slå seg til ro, kome (til eller på)
Døme
  • hamne i Bergen;
  • hamne på sjukehus;
  • hamne på hovudet
Artikkelside

hamne 2

hamna

verb

Opphav

av hamn (2

Tyding og bruk

  1. Døme
    • kyrne hamnar i utmarka
  2. ha (dyr) på beite, la beite
    Døme
    • dei hamnar buskapen i kvea
Artikkelside

hamnepromenade

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

promenade langs (tidlegare) hamn
Artikkelside

lose 1

losa

verb

Opphav

av los (1

Tyding og bruk

  1. føre eit fartøy gjennom kystfarvatn eller til og frå hamn
  2. vise veg, føre, følgje
    Døme
    • lose nokon gjennom folkemengda
Artikkelside

loshamn

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

hamn der ein los er stasjonert
Artikkelside

mudre 1

mudra

verb

Tyding og bruk

reinske (hamn, skipslei, kanal) for mudder (1, 1)
Døme
  • mudre opp eit sund
Artikkelside

for eigen maskin

Tyding og bruk

ved eiga hjelp;
ved å bruke eigne krefter;
Sjå: maskin
Døme
  • skipet kom seg i hamn for eigen maskin etter grunnstøytinga;
  • han kom seg ut av senga for eigen maskin
Artikkelside

maskin

substantiv hankjønn eller hokjønn

Uttale

masjiˊn

Opphav

gjennom latin machina; frå gresk makhana, mekhane ‘verktøy’

Tyding og bruk

  1. apparat som gjer om tilført energi til mekanisk arbeid eller til andre former for energi
    Døme
    • brevet var skrive på maskin;
    • eg syr helst på maskin og ikkje for hand
  2. motor, særleg i framkomstmiddel
    Døme
    • det er ein feil på maskinen
  3. maskinrom i fartøy
    Døme
    • gå ned i maskinen
  4. framkomstmiddel, særleg fly eller helikopter
    Døme
    • flyselskapet må setje inn ein ny maskin på strekninga
  5. effektivt apparat (3);
  6. noko stort og effektivt, men upersonleg

Faste uttrykk

  • for eigen maskin
    ved eiga hjelp;
    ved å bruke eigne krefter
    • skipet kom seg i hamn for eigen maskin etter grunnstøytinga;
    • han kom seg ut av senga for eigen maskin
  • for full maskin
    med heile kapasiteten eller alle kreftene sine
    • produksjonen går for full maskin
  • for halv maskin
    med berre halvparten av kapasiteten eller kreftene sine
    • han arbeider berre for halv maskin
  • som ein maskin
    effektivt, mekanisk og svært uthaldande
    • ho jobbar vanlegvis som ein maskin
Artikkelside
Side 1 av 7