Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 32 oppslagsord

fiende

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt fjándi, opphavleg presens partisipp av fjá ‘hate’

Tyding og bruk

  1. person som ynskjer eller prøver å motarbeide, skade eller øydeleggje ein annan;
    person ein har eit dårleg forhold til;
    Døme
    • vener og fiendar;
    • ha mange fiendar;
    • argaste fienden min
  2. person som aktivt motarbeider ein institusjon, idé eller liknande;
    Døme
    • fiendar av systemet;
    • ein fiende av overdriven kommersialisme
  3. i bunden form eintal: gruppe, væpna styrke, stat eller liknande som ein kjempar mot i krig eller konflikt
    Døme
    • slå fienden
Artikkelside

bresje

substantiv hankjønn

Opphav

frå fransk, opphavleg gammalhøgtysk; samanheng med brekke (2

Tyding og bruk

opning i forsvarsverk som ein fiende har skote, sprengt eller liknande
Døme
  • keisaren rei gjennom ein bresje i muren;
  • ein bulldosar slo ein bresje i jordvollen

Faste uttrykk

  • gå/stå i bresjen for
    kjempe for;
    verje
    • gå i bresjen for meir likestilling;
    • stå i bresjen for feiringa
  • slå ein bresje i
    i overført tyding: gå til åtak på og gjere svakare;
    (delvis) bryte ned
    • slå ein bresje i argumentasjonen
Artikkelside

overmektig

adjektiv

Opphav

av overmakt

Tyding og bruk

som er større i styrke eller fleire i tal
Døme
  • ein overmektig fiende
Artikkelside

presumptiv

adjektiv

Opphav

frå fransk; jamfør presumere

Tyding og bruk

som ein går ut frå;
venteleg, truleg
Døme
  • varsle om ein presumptiv fiende
  • brukt som adverb:
    • ein presumptivt ærleg person
Artikkelside

åtakar

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

person, dyr, fiende som gjer åtak (1)
Artikkelside

overtalig

adjektiv

Opphav

frå tysk; jamfør overtal

Tyding og bruk

  1. som er i fleirtal
    Døme
    • ein overtalig fiende
  2. fleire enn naudsynt
    Døme
    • overtalige funksjonærar etter rasjonaliseringa
Artikkelside

overvinne

overvinna

verb

Tyding og bruk

få bukt med, kome over, meistre;
vinne over, sigre over
Døme
  • vanskar er til for å overvinnast;
  • han overvann kreftsjukdomen;
  • problema er overvunne
  • brukt som adjektiv:
    • ein overvunnen fiende
Artikkelside

motstandar

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. person eller gruppe som kjempar mot noko eller er ueinig med nokon;
    fiende
    Døme
    • vere motstandar av dødsstraff;
    • ha mange motstandarar;
    • politiske motstandarar;
    • tilhengjarar og motstandarar
  2. person eller lag som nokon konkurrerer mot;
    konkurrent, motpart
    Døme
    • laget var varsla å vere ein tøff motstandar
Artikkelside

nidstong

substantiv hokjønn

Opphav

av nid

Tyding og bruk

om norrøne forhold: stong med til dømes eit avhogge hestehovud på som vart reist mot ein fiende for å håne han
Artikkelside

gå i klinsj

Tyding og bruk

Sjå: klinsj
  1. om boksarar: kome så tett inn på kvarandre at det ikkje vert rom for fullt slag
  2. i overført tyding: hamne i konflikt med nokon
    Døme
    • gå i klinsj med sin verste fiende;
    • politikarane gjekk i klinsj med lokalbefolkninga
Artikkelside
Side 1 av 4