Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
12 treff

Bokmålsordboka 6 oppslagsord

a 3, à

preposisjon

Opphav

fra fransk; samme opprinnelse som ad (2

Betydning og bruk

til, opp, på, for;
Eksempel
  • 5 kg à kr 80;
  • gå 10 runder à 2 km
Artikkelside

kartotek

substantiv intetkjønn

Uttale

kartoteˊk

Opphav

av fransk carte, fra latin , av charta ‘papir, kort’; jamfør -tek

Betydning og bruk

katalog (1) på løse kort som er ordnet alfabetisk eller systematisk i skuffer
Artikkelside

kart 2

substantiv intetkjønn

Opphav

gjennom fransk carte og latin c(h)arta; fra gresk khartes ‘papir’

Betydning og bruk

  1. grafisk framstilling av en del av jordoverflaten (eller stjernehimmelen)
    Eksempel
    • geologisk kart;
    • et kart over Rondane;
    • lese kart;
    • tegne kart
  2. Eksempel
    • en rekke saker står på kartet i dag

Faste uttrykk

  • kartet stemmer ikke med terrenget
    teorien stemmer ikke med virkeligheten
  • sette noe på kartet
    gjøre noe synlig og kjent
    • sette Norge på kartet når det gjelder energiløsninger
Artikkelside

alacartemeny

substantiv hankjønn

Betydning og bruk

meny (3) hvor en velger retter à la carte
Artikkelside

carte blanche

substantiv ubøyelig

Uttale

kartblaˊnsj

Opphav

fra fransk ‘hvitt kort’

Betydning og bruk

uavgrenset fullmakt, blankofullmakt
Eksempel
  • få, gi, ha carte blanche
Artikkelside

a la carte, à la carte

adverb

Uttale

alakarˊt

Opphav

fransk

Betydning og bruk

på restaurant: etter matseddelen, menyen, slik at gjesten fritt velger måltid etter den
Eksempel
  • retter à la carte;
  • spise à la carte
Artikkelside

Nynorskordboka 6 oppslagsord

kartotek

substantiv inkjekjønn

Uttale

kartoteˊk

Opphav

av fransk carte, frå latin , av charta ‘papir, kort’; jamfør -tek

Tyding og bruk

katalog (1) på lause kort som er ordna alfabetisk eller systematisk i skuffer
Artikkelside

kart 3

substantiv inkjekjønn

Opphav

gjennom fransk carte og latin c(h)arta; frå gresk khartes ‘papir’

Tyding og bruk

  1. grafisk framstilling av ein del av jordyta (eller stjernehimmelen)
    Døme
    • geologisk kart;
    • eit kart over Hardangervidda;
    • lese kart;
    • teikne kart
  2. Døme
    • kva står på kartet i dag?

Faste uttrykk

  • kartet stemmer ikkje med terrenget
    teorien stemmer ikkje med røynda
  • setje noko på kartet
    gjere noko synleg og kjent
    • eit flott arrangement som set kommunen på kartet
Artikkelside

alacartemeny

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

meny (3) der ein vel retter à la carte
Artikkelside

a 3, à

preposisjon

Opphav

frå fransk; samanheng med ad

Tyding og bruk

til, opp, for, på;
Døme
  • 5 kg à kr 80;
  • gå 10 rundar à 2 km
Artikkelside

carte blanche

substantiv ubøyeleg

Uttale

kartblaˊnsj

Opphav

frå fransk ‘kvitt kort’

Tyding og bruk

uavgrensa fullmakt;
Døme
  • få, gje, ha carte blanche
Artikkelside

a la carte, à la carte

adverb

Uttale

alakarˊt

Opphav

frå fransk

Tyding og bruk

på restaurant: etter fritt val frå meny (2), matkart
Døme
  • ete à la carte
Artikkelside