Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 3 oppslagsord

alkalimetall

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

kvart av dei einverdige metalla i første gruppa av periodesystemet
Døme
  • alkalimetalla francium, litium, natrium, kalium, rubidium og cesium

lut 1

substantiv hankjønn eller hokjønn

Opphav

norrønt lútr, samanheng med latin lavare; jamfør lauge

Tyding og bruk

væskeløysning av hydroksid av alkalimetall, mellom anna brukt til vasking, reinsing eller bløyting
Døme
  • lut reagerer basisk;
  • vaske kjeralda med lut

Faste uttrykk

  • det skal sterk lut til skurvete hovud
    ein må bruke harde middel for å få bukt med ei plage
  • gå for lut og kaldt vatn
    få for lite stell og omsut
    • ungane gjekk for lut og kaldt vatn
  • hardare/kraftigare/sterkare lut
    kraftigare verkemiddel
    • politiet vil bruke sterkare lut mot råkøyrarar

alkali

substantiv inkjekjønn

Opphav

arabisk al-qali, al- bunden artikkel; same opphav som kali

Tyding og bruk

i eldre mål: karbonat og (seinare) oksid og hydroksid av eit alkalimetall