Avansert søk

9 treff

Bokmålsordboka 4 oppslagsord

patriark

substantiv hankjønn

Opphav

av gresk patriarkhes ‘stamfar’, av patria ‘slekt’ og arkhein ‘herske’

Betydning og bruk

  1. stamfar, i Bibelen brukt om stamfedrene til det jødiske folk
    Eksempel
    • patriarkene Abraham, Isak og Jakob
  2. overhode i den ortodokse kirken;
    ærestittel for enkelte katolske biskoper
    Eksempel
    • patriarken av Konstantinopel;
    • patriarken i Moskva
  3. ærverdig og myndig gammel mann (som blir oppfattet som overhode i sin familie eller slekt)

israelitt

substantiv hankjønn

Opphav

avledning av navnet Israel, tilnavn på stamfaren Jakob, 1. Mos 32,28

Betydning og bruk

person fra Bibelens Israel;

jakobsstige

substantiv hankjønn

Opphav

etter navnet Jakob, den yngste sønnen til patriarken Isak, jamfør 1. Mos. 28

Betydning og bruk

  1. stige som patriarken Jakob i en drøm så reist opp til himmelen;

jakobsmess, jakobsmesse

substantiv hankjønn eller hunkjønn

Betydning og bruk

katolsk minnedag for apostelen Jakob den eldre;
Jakob våthatt, 25. juli

Nynorskordboka 5 oppslagsord

patriark

substantiv hankjønn

Opphav

av gresk patriarkhes ‘stamfar’, av patria ‘slekt’ og arkhein ‘herske’

Tyding og bruk

  1. stamfar, i Bibelen brukt om stamfedrene til jødefolket
    Døme
    • patriarkane Abraham, Isak og Jakob
  2. overhovud i den ortodokse kyrkja;
    ærestittel for katolsk biskop av høg rang
    Døme
    • patriarken av Konstantinopel;
    • patriarken i Moskva
  3. ærverdig og myndig gammal mann (som blir oppfatta som overhovud i familien eller slekta)

israelitt

substantiv hankjønn

Opphav

avleiing av namnet Israel, tilnamn på stamfaren Jakob, 1. Mos 32,28

Tyding og bruk

særleg i bibelsk tid: jøde, hebrear

jakobinar

substantiv hankjønn

Opphav

av fransk jacobin, av St. Jakob

Tyding og bruk

  1. medlem av ei ytterleggåande revolusjonær gruppe under den franske revolusjonen (1789–1794);
    jamfør girondinar
  2. eldre nemning for dominikanarmunk

jakobsstige

substantiv hankjønn

Opphav

etter namnet Jakob, den yngste sonen til patriarken Isak, jamfør 1. Mos. 28

Tyding og bruk

  1. stige opp til himmelen som patriarken Jakob såg ein draum;

jakobsmess, jakobsmesse

substantiv hokjønn

Opphav

jamfør -mess

Tyding og bruk

katolsk minnedag for apostelen Jakob den eldre;
Jakob våthatt, 25. juli