Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
17 treff

Bokmålsordboka 9 oppslagsord

klatremus

substantiv hankjønn eller hunkjønn

Betydning og bruk

rødbrun smågnager i hamsterfamilien;
Myodes glareolus
Eksempel
  • i innlandet og på fjellet er klatremus det vanligste
Artikkelside

innlandsk

adjektiv

Betydning og bruk

som ligger eller hører til i innlandet
Eksempel
  • fra kyst til innlandske høyfjell
Artikkelside

innlandsklima

substantiv intetkjønn

Betydning og bruk

klima som kjennetegner innlandet, med forholdsvis kalde vintre og varme somre
Artikkelside

innlandsfiske

substantiv intetkjønn

Betydning og bruk

fiske (1 i innsjøer og elver i innlandet
Artikkelside

innlending

substantiv hankjønn

Opphav

jamfør -lending

Betydning og bruk

  1. innfødt person;
    til forskjell fra utlending
  2. person som bor i innlandet
Artikkelside

innlandsbygd

substantiv hankjønn eller hunkjønn

Betydning og bruk

bygd i innlandet
Eksempel
  • fruktbare innlandsbygder
Artikkelside

innland

substantiv intetkjønn

Opphav

norrønt innland

Betydning og bruk

  1. den indre delen av et land
    Eksempel
    • vi som bor i innlandet
  2. ens eget land
    Eksempel
    • det kom folk fra innland og utland
Artikkelside

bygdaing

substantiv hankjønn

Betydning og bruk

person fra Dalsbygda i Innlandet
Artikkelside

siland

substantiv hankjønn eller hunkjønn

Betydning og bruk

liten fiskand som hekker langs hele kysten og ved sjøer og elver i innlandet, Mergus serrator
Artikkelside

Nynorskordboka 8 oppslagsord

innlending

substantiv hankjønn

Opphav

jamfør -lending

Tyding og bruk

  1. innfødd person;
    til skilnad frå utlending
  2. person som bur i innlandet
Artikkelside

innlandsk

adjektiv

Tyding og bruk

som ligg eller høyrer til i innlandet
Døme
  • dei innlandske bygdene på Austlandet
Artikkelside

innlandsbygd

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

bygd i innlandet
Døme
  • frakte jordbruksprodukt frå innlandsbygdene til byane
Artikkelside

innland

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt innland

Tyding og bruk

  1. indre delen av eit land
    Døme
    • bu i innlandet
  2. eins eige land
    Døme
    • her var folk både frå innland og utland
Artikkelside

innlandsfiske

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

fiske (1, 1) i innsjøar og elvar i innlandet
Artikkelside

innlandsklima

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

klima som kjenneteiknar innlandet, med etter måten kalde vintrar og varme somrar
Artikkelside

bygdaing

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

person frå Dalsbygda i Innlandet
Artikkelside

på

preposisjon

Opphav

av norrønt upp á ‘opp på’

Tyding og bruk

  1. òg i overført tyding, i kontakt med stad ovanfrå
    Døme
    • maten står på bordet;
    • gå på sokkeleisten;
    • henge på veggen;
    • stå på ei liste;
    • slå kaffi på kanna
    • i høve til øyar og dei fleste byane i innlandet
      • bu på Island, på Tysnes, på Kongsberg;
      • gå på konsert;
      • segle på Amerika;
      • fare på dør
    • i faste uttrykk, ofte med overført tyding
      • gleda er på mi side;
      • ta noko på seg;
      • få tid på seg;
      • ha noko på hjarta;
      • med gode kort på handa;
      • kjenne noko på seg;
      • få blod på tann;
      • sove på saka
  2. om tid
    Døme
    • kome på timen – straks;
    • midt på dagen;
    • på sine gamle dagar;
    • på år og dag – lenge;
    • gjere noko på ein time;
    • på førehand
  3. Døme
    • tusen på tusen;
    • gong på gong;
    • på oppmoding
  4. om årsak, middel, måte
    Døme
    • leve på forskot;
    • på eigen kostnad;
    • døra står på gløtt;
    • vere på jakt;
    • skrive på maskin;
    • ta fisk på garn;
    • på ei (ein, eit) vis;
    • gå på skeive;
    • køyre på høggir;
    • skyte på langt hald;
    • vere på ein kant – litt full, rusa
  5. med omsyn til
    Døme
    • stor på vokster;
    • på godt og vondt
  6. med hjelp av
    Døme
    • motoren går på bensin
  7. om tilknyting mellom ting og del eller eigenskap
    Døme
    • ulla på sauen;
    • breidda på vegen;
    • enden på visa
  8. ved nemning for mål og vekt:
    Døme
    • ein fisk på to kg;
    • ein sum på 1 000 kr;
    • to kr på kvar
  9. i ymse andre samanhengar:
    Døme
    • på gjensyn!
    • truge på livet;
    • vere ekspert på fleire område
  10. til verb
    Døme
    • lyfte på hatten;
    • gløtte på døra;
    • likne på mor si;
    • gje avkall på noko;
    • by på kaffi;
    • få has på nokon;
    • slå seg på politikk
  11. som adverb:
    Døme
    • det stod ikkje lenge på;
    • drive på;
    • det tok hardt på;
    • fryse på;
    • vinden står på;
    • vere nær(e) på – sjå nær (1, 1)
  12. i uttrykk
    Døme

Faste uttrykk

  • vere på han
    vere på ein kant;
    òg: oppe, i arbeid
Artikkelside