Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 1991 oppslagsord

tyding

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt þýðing

Tyding og bruk

  1. det å tyde (2, 1);
    utgreiing, tolking, forklaring
    Døme
    • gje ei rang tyding av stadnamnet
  2. det å tyde (2, 2) noko (visst);
    det som noko tyder;
    (tanke)innhald, meining (1)
    Døme
    • tydinga av ordet;
    • symbolet har fleire tydingar;
    • bruke ordet i overført tyding

ispanser

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. tjukt dekke eller panser (1) av is
    Døme
    • regnet la seg som eit ispanser på bakken
  2. i overført tyding: ugjennomtrengeleg fasade (2) nokon gøymer seg bak

parasittisme

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. det at ein organisme nyttar ein annan levande organisme som næringskjelde;
    til skilnad frå symbiose
  2. i overført tyding: det å utnytte eller snylte på andre;

parasitt

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom fransk; frå gresk , av para- og sitos ‘føde’

Tyding og bruk

  1. organisme som finst i eller på ein annan levande organisme og tek næring frå han;
  2. i overført tyding: person som lever på kostnaden til andre;

parameter

substantiv hankjønn

Opphav

jamfør para- og meter (1

Tyding og bruk

  1. i matematikk, fysikk og IT: eining som blir rekna som ein konstant, men som kan bli gjeven ulik verdi i ulike samanhengar
  2. i overført tyding: faktor (2) eller storleik som kan variere i ulike samanhengar
    Døme
    • hjartefunksjonen er ein viktig parameter;
    • kvalitet og pris er viktige parametrar når folk kjøper frukt

paralysere

paralysera

verb

Tyding og bruk

  1. i medisin: gjere heilt lam (2, lamme
  2. i overført tyding: gjere ute av stand til å handle;
    Døme
    • ei slik folkemengd kan paralysere dei fleste
    • brukt som adjektiv:
      • paralyserande redsle;
      • stå som paralysert

paradere

paradera

verb

Tyding og bruk

  1. delta i ein parade (1)
    Døme
    • militærstyrkane paraderte gjennom byen
  2. i overført tyding: vise seg fram
    Døme
    • deltakarane paraderer over scena

parademarsj

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. høgtideleg marsj (1, 2) ved ein parade
  2. i overført tyding: konkurranse eller liknande som ein vinn så lett at ein kan sjå det som ei oppvising
    Døme
    • finalen vart ein rein parademarsj
  3. musikkstykke i marsjtakt laga for paradar og liknande

papirkorg

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. korg eller bytte til å ha papiravfall i
    Døme
    • han kasta brevet i papirkorga
  2. i IT: digital mappe eller katalog der ein legg filer som ein skal slette
  3. i overført tyding: tenkt stad for ting som er uynskte og verdilause
    Døme
    • denne lova høyrer heime i papirkorga

panteon

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå gresk , av pan ‘all’ og theos ‘gud’

Tyding og bruk

  1. i antikken: tempel tileigna alle gudar
  2. gudeverd i ein religion eller kultur
    Døme
    • det egyptiske panteonet hadde over 1500 gudar
  3. i overført tyding: person, gruppe eller ting ein tenkjer seg har fortent evig heider
    Døme
    • måltidet gjekk inn i mitt panteon av fantastiske opplevingar
  4. kyrkje der berømte personar er gravlagde eller minna