Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
54 treff

Nynorskordboka 54 oppslagsord

tilgang

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. det at noko blir tilført;
    Døme
    • ha tilgang på mat;
    • tilgangen på tomatar aukar;
    • det var knapp tilgang på ordrar i verftsindustrien;
    • tilgang på mannskap
  2. høve eller løyve til å kome inn til ein stad eller til å bruke noko;
    Døme
    • ei hytte med tilgang til fjorden;
    • tilgang til internett;
    • tilgangen til helsetenester
Artikkelside

stengje, stenge 2

stengja, stenga

verb

Opphav

norrønt stengja; av stong

Tyding og bruk

  1. late att (og låse)
    Døme
    • stengje døra;
    • kafeen stenger kl. 20
  2. hindre, sperre, blokkere
    Døme
    • stengje for utsynet;
    • krigsskip stengde fjordmunningen
  3. fange fisk i steng (1)
    Døme
    • stengje 70 hl sild

Faste uttrykk

  • stengje av
    • skru av (straum, vatn eller liknande)
    • skilje ut og sperre tilgang
      • stengje av eit område
  • stengje inne
    sperre inne;
    isolere
    • stengje inne katten;
    • bli stengd inne i arresten
  • stengje ned
    avslutte verksemd
    • stengje ned produksjonen
  • stengje ute
    lage hindringar for
    • stengje ute konkurrentar
Artikkelside

konto

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom italiensk, frå latin computare ‘rekne’; jamfør kontant (2

Tyding og bruk

  1. rekneskap for kunde i bank eller forretning
    Døme
    • pengane står på konto i banken;
    • overtrekkje kontoen
  2. debet- og kreditside i rekneskap
    Døme
    • konto for innkjøp
  3. tilgang til teneste på internett
    Døme
    • ha konto på Twitter

Faste uttrykk

  • føre/skrive på kontoen for
    finne forklaring for;
    kunne bli klassifisert innanfor
    • uhellet må skrivast på kontoen for kommunikasjonssvikt;
    • resultatet kan ein føre på kontoen for flaks
  • skrive noko på kontoen til nokon
    gje nokon skulda for noko
  • sperra konto
    konto som ikkje kan disponerast av eigaren
    • setje inn eit depositum på sperra konto
Artikkelside

kode 2

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom fransk eller engelsk, frå latin codex; jamfør kodeks

Tyding og bruk

  1. (oversyn over) tal, bokstavkombinasjonar, ord, setningar eller andre symbol til å bruke i skriftlege eller munnlege meldingar for å gjere innhaldet uskjønleg for uvedkomande, for å spare plass eller for å få eit standarisert, lettkjenneleg informasjonssystem
    Døme
    • telegrammet var skrive i kode;
    • varer blir no meir og meir prisa med kode;
    • klede skal vere merkte med kode for vask
  2. talkombinasjon brukt for å opne eller få tilgang til noko
    Døme
    • kjenne koden for ein lås;
    • koden til inngangsdøra;
    • koden til nettbanken
  3. samling av reglar som syner korleis data kan representerast med teikn
    Døme
    • alfabetisk kode;
    • numerisk kode
  4. instruksjon i eit dataprogram som definerer kva programmet skal gjere
  5. sett av uskrivne reglar for framferd og sosial omgang
    Døme
    • ei verd med kompliserte kodar for åtferd og kommunikasjon

Faste uttrykk

  • knekkje koden
    • finne fram til koden
      • knekkje koden til safen;
      • programmet hadde knekt koden til nettverket
    • forstå eit tilsynelatande uforståeleg system
      • dei har knekt koden for å skape lønsame hotell i utkantstrøka
Artikkelside

klippekort

substantiv inkjekjønn

Opphav

av klippe (2

Tyding og bruk

billettkort som gjeld for eit visst tal gonger
Døme
  • elektroniske klippekort

Faste uttrykk

  • ha klippekort på
    ha stor tilgang på;
    ha ein tendens til å kome med på
    • ha klippekort på sigerspallen;
    • ha klippekort på avisspaltene
Artikkelside

bakveg

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. veg som fører inn til noko frå baksida;
    løynd veg
    Døme
    • snike seg inn bakvegen
  2. i overført tyding: løynd inngang eller tilgang til noko
    Døme
    • skaffe seg informasjon via bakvegar

Faste uttrykk

  • gå bakvegar
    bruke løynde og ofte uærlege middel for å oppnå noko
    • gå bakvegar for å få viljen sin
Artikkelside

bakrom

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. tilstøytande rom i butikk, restaurant eller liknande der berre dei tilsette har tilgang
    Døme
    • ta seg ein pause på bakrommet
  2. i idrett, særleg fotball: rom (3, 4) mellom målvakt og forsvarsrekke
    Døme
    • springe i bakrom
  3. i overført tyding:plass der ein driv løynd verksemd
    Døme
    • politisk hestehandel i mørke bakrom

Faste uttrykk

  • på bakrommet
    utan medverknad eller kjennskap frå andre
    • laga ei avtale på bakrommet
Artikkelside

åtgang

substantiv hankjønn

Opphav

jamfør bokmål og dansk adgang

Tyding og bruk

  1. Døme
    • fri åtgang;
    • ha åtgang til noko
  2. Døme
    • gje åtgang
Artikkelside

uinnskrenka

adjektiv

Tyding og bruk

fullstendig
Døme
  • ha uinnskrenka makt;
  • han har uinnskrenka tilgang til opplysningane i saka
Artikkelside

stengje av

Tyding og bruk

Sjå: stengje
  1. skru av (straum, vatn eller liknande)
  2. skilje ut og sperre tilgang
    Døme
    • stengje av eit område
Artikkelside
Side 1 av 6