Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
13 treff

Nynorskordboka 13 oppslagsord

knoll

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt knollr ‘knoll, fjellknatt’

Tyding og bruk

  1. oppsvulma del av rot eller stengel med opplagsnæring
  3. hovud, skalle
    Døme
    • få eit slag i knollen
Artikkelside

potet

substantiv hankjønn eller hokjønn

Opphav

gjennom engelsk og spansk batata ‘søtpotet’, frå eit sentralamerikansk språk

Tyding og bruk

  2. knoll av potetplante;
    Døme
    • dyrke, setje, ta opp poteter;
    • bakte poteter – poteter steikte i steikjeomn el. på utegrill;
    • franske poteter – pommes frites
    • i uttrykk:

Faste uttrykk

  • ei varm/heit potet
    ei vanskeleg eller ømtolig sak
    • dette spørsmålet har blitt ei varm potet;
    • prosjektet har lenge vore ei heit potet
Artikkelside

gro 2

verb

Opphav

norrønt gróa

Tyding og bruk

  1. byrje å vekse frå frø, frukt eller knoll;
    Døme
    • potetene gror
  2. vekse fram, utvikle seg;
    finnast på ein stad
    Døme
    • graset gror dårleg;
    • håret har begynt å gro ut igjen;
    • det gror godt i hagen i år;
    • om vinteren gror ingenting
  3. i overført tyding: vekse fram, utvikle seg, finnast
    Døme
    • det gror godt i rørsla for tida;
    • ein ny generasjon av politikarar er i ferd med å gro fram
  4. om sår: lækjast, heilne, bli bra;
    fyllast med nytt kroppsvev
    Døme
    • såret har ikkje grodd enno
  5. få til å vekse;
    la vekse
    Døme
    • gjere eit forsøk på å gro bart

Faste uttrykk

  • gro att/til
    vekse til med vegetasjon;
    tetne med skit
    • lyngheia er i ferd med å gro til;
    • området gror att med skog
  • gro fast
    • bli verande i ro så lenge at ein heng fast i underlaget eller ein annan ting
      • fiber frå kleda har grodd fast i såret
    • i overført tyding: bli verande på ein stad eller i ein tilstand så lenge at ein ikkje greier å fare vekk frå staden eller endre tilstand
      • eg vil ikkje gro fast i denne jobben resten av livet;
      • etter 50 år har dei grodd fast i bygda
  • gro ned
    vere i ro så lenge eller bli brukt så lite at noko blir dekt med rot, skit eller vegetasjon
    • muren er i ferd med å gro ned
Artikkelside

stengelknoll

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

knoll (1) på stengel hos nokre planter som inneheld opplagsnæring, til dømes hos reddik, kålrot og potet
Artikkelside

bulb

substantiv hankjønn

Uttale

bølb eller  bulb

Opphav

gjennom engelsk; frå latin bulbus ‘knoll, lauk’

Tyding og bruk

  1. avrunda, pølseliknande forsterking i kanten av metallplate, vinkeljern eller liknande
  2. avrunda, avlangt framspring på skipsbaug eller kjøl, nytta til å minske vassmotstanden
Artikkelside

jordnøtt

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. plante i skjermplantefamilien med nøttestor knoll nede i jorda;
    Conopodium majus
  2. etande knoll av jordnøtt (1)
Artikkelside

knutekål

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

varietet av dyrka kål der stengeltoppen svell opp til ein knoll;
Brassica oleracea var. gongylodes
Artikkelside

knultre 1

substantiv hokjønn

Opphav

samanheng med knoll

Tyding og bruk

knart på eller for (1, 2) i ei flate
Artikkelside

knott 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt knǫttr ‘knott, kule, ball’

Tyding og bruk

  1. Døme
    • ha knottar under fotballskoa;
    • det er mange knottar på apparatet
  2. finhogd lauvved (som vart brukt til generatorbrensel under den andre verdskrigen)
    Døme
    • køyre på knott
  3. tjukk og stutt kropp;
    (tettvaksen) smågut
Artikkelside

kvitlauk, kvitløk

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. plante i laukslekta med sterk lukt og smak der mange knollar er samla under eitt skal;
    Allium sativum
Artikkelside
Side 1 av 2