Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
304 treff

Nynorskordboka 304 oppslagsord

innanfor, innafor

preposisjon

Tyding og bruk

  1. på indre sida av;
    bakanfor, bak
    Døme
    • innanfor døra;
    • eit rom innanfor kontoret
  2. inne på, inne i
    Døme
    • innanfor eit avgrensa område;
    • innanfor ringen;
    • ha vener innanfor alle parti;
    • vere innanfor synsvidd;
    • halde seg innanfor lova
  3. brukt som adverb: inne (1);
    Døme
    • vindauget stod ope og dei høyrde bråk innanfor;
    • han får kome innanfor

Faste uttrykk

  • få ein fot innanfor
    få innpass (ein stad)
  • vere innanfor
    vere akseptert
Artikkelside

tittel

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt titull; av latin titulus, opphavleg ‘innskrift, påskrift’

Tyding og bruk

  1. namn eller overskrift som kort gjev eller symboliserer innhaldet av ein tekst, bilete eller liknande
    Døme
    • stykket har ein ironisk tittel;
    • kva var tittelen på boka?
  2. nemning for den stillinga eller rangen ein person har
    Døme
    • ein fin tittel;
    • ha tittelen greve;
    • ein beskytta tittel
  3. nemning for meister innanfor ei idrettsgrein
    Døme
    • forsvare tittelen frå i fjor
Artikkelside

tinglag

substantiv inkjekjønn

Opphav

av ting (2

Tyding og bruk

tidligere nemning for mindre rettskrins innanfor eit domssokn
Artikkelside

ting 2

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt þing

Tyding og bruk

  1. forsamling av folkevalde (som utøver lokalt sjølvstyre)
  2. kortord for Stortinget
    Døme
    • bli vald inn på tinget;
    • sitje på tinget
  3. forsamling av representantar frå lokallag i ein landsfemnande organisasjon;
    Døme
    • Skiforbundet held ting i mai
  4. om eldre forhold: forsamling av frie menn eller særskilt valde utsendingar innanfor eit visst geografisk område til å drøfte og avgjere lovspørsmål, rettstvistar og liknande
    Døme
    • kome til tings
Artikkelside

skisma

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå gresk ‘kløft, usemje’

Tyding og bruk

  1. splitting i ei gruppe, ein organisasjon eller liknande som fører til nye, uavhengige grupper, særleg innanfor kyrkjesamfunn
    Døme
    • det store skismaet førte til delinga i den katolske og den ortodokse kyrkja i 1054
  2. usemje eller splitting i ei gruppe, ein organisasjon eller liknande
    Døme
    • skismaet mellom fagleg og admistrativ leiing;
    • skismaet mellom aust og vest
Artikkelside

skipsregister

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

offentleg register (1) over handelsskip over ein viss storleik innanfor eit distrikt
Artikkelside

sekstenmeter

substantiv hankjønn

Opphav

jamfør meter (2

Tyding og bruk

linje på fotballbane som er 16 meter frå mål og markerer straffefeltet
Døme
  • hands innanfor sekstenmeteren gjev straffe
Artikkelside

standfugl

substantiv hankjønn

Opphav

av stand (1

Tyding og bruk

fugl som held seg innanfor same området året rundt;
til skilnad frå streiffugl og trekkfugl
Artikkelside

stamme 1

substantiv hankjønn eller hokjønn

Opphav

frå lågtysk; samanheng med stå (3

Tyding og bruk

  1. kraftig, loddrett del av eit tre eller ei stor plante som går frå rota og deler seg ut i greiner;
    Døme
    • ei slank stamme;
    • borken på stamma var tjukk og knudrete
  2. fast del av eit heile, ei gruppe eller liknande;
    hovuddel, kjerne
    Døme
    • byggje opp ei stamme av dugande fagfolk;
    • desse spelarane er stamma i laget
  3. gruppe menneske med felles opphav, kultur, språk og territorium;
    Døme
    • germanske stammar
  4. fast bestand (1 av ei dyre- eller planteart
  5. i språkvitskap: del av eit ord som er att når bøyingsendingar er tekne bort;
    Døme
    • 'sov-' er stamma av verbet å sove

Faste uttrykk

  • eplet fell ikkje langt frå stamma
    brukt om person som liknar far sin eller mor si
  • siste skot på stamma
    siste nykomar eller tilvekst innanfor eit visst felt eller ei viss gruppe
Artikkelside

temporallapp

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

del av hjernen som sit rett innanfor tinningane;
Artikkelside
Side 1 av 31