Avansert søk

Nynorskordboka 6 oppslagsord

himle 1

himla

verb

Opphav

jamfør norrønt híma ‘vere sløv eller dorsk, somle’; vel av him og hime (

Tyding og bruk

vere som i halvsøvn;
vere tankelaus
Døme
- du må ikkje himle deg vekk!
blunde, sovne;
døy

himle 2

himla

verb

Opphav

Tyding og bruk

om lufta: klarne, bli lys
Døme
- det himla opp med vêret
rette auga oppover som uttrykk for gudsfrykt eller for at ein gjev seg heilt over eller liknande;
jamfør himlande (2)
Døme
- han himla med auga da han høyrde prisen

himle 3

himla

verb

Tyding og bruk

lage himling ( i eit hus;

jamfør himla (

himla 1

adjektiv

Opphav

perfektum partisipp av himle (

Tyding og bruk

som har himling (

Døme

eit himla tak

himling 1

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

det å himle

Døme

himling med auga

rulle 2

rulla

verb

Opphav

jamfør rull og rulle (

Tyding og bruk

flytte seg (bortetter eit underlag) ved å dreie seg rundt sin eigen akse;
trille (3, 2)
Døme
- rulle over ende;
- bilen rullar nedover;
- stuparen rulla rundt i lufta
få til å rulle (2, 1);
trille (3
Døme
- dei rulla ei tønne over golvet
jamne med rull eller rulle;
glatte (2, slette (4, 1)
Døme
- rulle tøy;
- dei rullar åkeren
lage (noko som liknar) ein rull eller ei kule
Døme
- rulle ein sigarett;
- han har rulla saman teppet
gå i bølgjegang
Døme
- havet rullar mot stranda
om fartøy: vere i rørsle frå side til side i bølgjene
Døme
- båten rulla kraftig
om lyd: drønne;
rumle lenge
Døme
- tora rulla
uttale norsk ‘r’ med tungespissen;
til skilnad frå skarre (1, 2)
Døme
- rulle på r-ane

Faste uttrykk

rulle med auga
sperre opp auga og røre augeepla, til dømes som uttrykk for forakt, overrasking eller oppøsing;
jamfør himle (2, 2)
rulle ned
- få noko samanrulla til å falde seg ut nedover
  rulle ned gardina
- få bilvindauge til å gli ned og opne seg ved å sveive på eit handtak eller trykkje på ein knapp
  eg rulla ned vindauget
rulle opp
- falde saman (oppover) til ein rull
  han har rulla opp skjorteermane;
  gardinene er rulla opp
- få bilvindauge til å gli opp og lukke seg ved å sveive på eit handtak eller trykkje på ein knapp
  eg rulla opp bilvindauget
- avsløre litt etter litt
  politiet rulla opp eit kriminelt miljø
- oppklare
  det var media som rulla opp saka
- teikne, skildre
  boka rullar opp ei trist historie om rus og vald
rulle ut
- falde ut ein rull
  rulle ut den raude løparen;
  eg har rulla ut soveposen
- forme noko til ei kule eller ein sylinder med roterande rørsler med hendene
  rulle ut bollar
- setje i verk noko på løpande band;
  innføre i eit (større) område
  dei har rulla ut breiband i heile dalen