Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 144 oppslagsord

ta initiativet

Tyding og bruk

prøve å få i gang
Døme
  • dei tok initiativet til ein underskriftskampanje;
  • statsråden vil ta eit initiativ for å endre lova
Artikkelside

far 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt faðir; same opphav som fader

Tyding og bruk

  1. mann som har barn
    Døme
    • han blir snart far;
    • bli far til ei jente;
    • far og son;
    • faren til Per;
    • far min er sterk;
    • god natt, far!
    • han far er ute;
    • far sjølv i stova
  2. i fleirtal: forfedrar
    Døme
    • landet som fedrane bygde
  3. særleg om Gud: vernar (1)
    Døme
    • himmelske Far;
    • vår Far i himmelen
  4. Døme
    • far til lova
  5. i tiltale til gut eller mann
    Døme
    • å nei, far, den går ikkje!

Faste uttrykk

  • sjuande far i huset
    (etter folkeeventyret Den sjuande far i huset) eldre, gretten person som følgjer med på alt og vil ha det avgjerande ordet
    • pensjonisten har ikkje tenkt å bli ein sjuanda far i huset
Artikkelside

det forjetta landet

Tyding og bruk

Sjå: forjetta
  1. landet Gud lova Israelsfolket i Det gamle testamentet i Bibelen
  2. i overført tyding: stad eller tilstand ein lengtar etter eller set stor von til
    Døme
    • det forjetta landet hadde mista noko av glansen
Artikkelside

analogisk lovtolking

Tyding og bruk

bruk av ein rettsregel på eit tilfelle av same slaget som det lova skal ordne;
Sjå: analogisk
Artikkelside

lova blir uthola

Tyding og bruk

lova blir svekt i det eigenlege innhaldet sitt (på grunn av unntak, smotthol osv.);
Sjå: uthola
Artikkelside

brigde seg

Tyding og bruk

endre seg;
Sjå: brigde
Døme
  • lova har brigda seg mykje;
  • målet brigdar seg ustanseleg
Artikkelside

følgje opp

Tyding og bruk

gå eller arbeide vidare med noko mot eit mål;
utfylle, komplettere;
Sjå: fylgje
Døme
  • følgje opp ei sak;
  • lova må følgjast opp i praksis;
  • følgje opp suksessen;
  • følgje opp kurset med praktiske øvingar
Artikkelside

attre seg

Tyding og bruk

gå frå noko ein har sagt, lova e l;
Sjå: attre
Artikkelside

døme, lyse fredlaus

Tyding og bruk

setje utanfor rettssamfunnet og ikkje la vere verna av lova;
Sjå: fredlaus
Artikkelside

kong Salomo og Jørgen hattemakar

Tyding og bruk

ein viktig, høgtståande person og ein vanleg person;
Døme
  • lova må vere lik for kong Salomo og Jørgen hattemakar
Artikkelside
Side 9 av 15