Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 111 oppslagsord

døy ein naturleg død

Tyding og bruk

døy av sjukdom (i høg alder) utan uvanlege omstende;
Sjå: død
Døme
  • ho døydde truleg ein naturleg død;
  • dei fleste vil døy ein naturleg død

liggje for døden

Tyding og bruk

vere døyande;
liggje på dødsleiet;
Sjå: død
Døme
  • liggje for døden i ei veke;
  • det året han låg for døden

pinade, pinede

interjeksjon

Opphav

opphavleg ‘Jesu pine og død’

Tyding og bruk

brukt som kraftuttrykk;
jamfør piskadausen
Døme
  • no må du pinade gje deg!

plage 1

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt plága, gjennom lågtysk; frå latin ‘hogg, slag’

Tyding og bruk

noko eller nokon som er årsak til liding
Døme
  • gikt og andre plager;
  • ho var ei plage for andre

Faste uttrykk

  • død og plage
    brukt i utt for å uttrykkje forarging

død og forderving

Tyding og bruk

ulukkeleg lagnad;
Døme
  • det lukta død og forderving;
  • bringe død og forderving;
  • spå død og forderving

daud og gravlagd

Tyding og bruk

Sjå: daud
  1. avliden og lagd i jorda
    Døme
    • keisaren er død og gravlagd for fleire hundre år sidan
  2. i overført tyding: avslutta og gløymd (2
    Døme
    • stykket er ikkje daudt og gravlagt heilt enno

bli, vere borte

Tyding og bruk

Sjå: borte
  1. ikkje vere å sjå eller finne meir
  2. bli, vere medvitslaus; døy, vere død

forskjellen på liv og død

Tyding og bruk

noko som har evne til å redde ein frå å døy;
Sjå: forskjell
Døme
  • ein refleks kan vere forskjellen på liv og død;
  • bilbeltet er ofte forskjellen på liv og død

eit vere eller ikkje vere

Tyding og bruk

avgjerande sak, liv eller død;
Sjå: vere

hundreår

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. periode på 100 år;
    kvar tidsperiode på 100 år rekna frå byrjinga av tidsrekninga;
    forkorta hå.
    Døme
    • i det 20. hundreåret;
    • 1800-talet var hundreåret for vitskap og oppdagingar
  2. 100 år etter ei viss hending
    Døme
    • markere hundreåret for komponistens død