Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 108 oppslagsord

den raude hanen gjel

Tyding og bruk

det brenn;
det er brann;
Sjå: hane
Døme
  • brannvernet har plikt til å rykkje ut når den raude hanen gjel
Artikkelside

setje i brann

Tyding og bruk

Sjå: brann
  1. setje fyr på;
    tenne på
    Døme
    • ho fekk bilen sin sett i brann;
    • dei truga med å setje byen i brann
  2. i overført tyding: kalle fram sterke kjensler
    Døme
    • ein songar som sette mange hjarte i brann
Artikkelside

brot og brann

Tyding og bruk

sterk sjøgang;
Sjå: brann
Døme
  • segle gjennom brot og brann
Artikkelside

ete hatten sin

Tyding og bruk

brukt for å forsikre tilhøyraren om at ein er sikker i saka;
Sjå: hatt
Døme
  • viss ikkje Brann vinn cupen til neste år, skal eg ete hatten min
Artikkelside

gneistre

gneistra

verb

Tyding og bruk

  1. sende ut gneistar (1;
    sprute med gneistar;
    Døme
    • det gneistra og brann;
    • hakke så det gneistrar
  2. skine med funklande glimt;
    Døme
    • håret gneistra i sola
  3. syne intense kjensler;
    lyne, lyse;
    Døme
    • auga gneistra;
    • banne så det gneistrar
Artikkelside

heimtrygding

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

trygding som dekkjer tap og skade på lausøyre hos ein privatperson eller husstand på grunn av brann, vasslekkasje, tjuveri og liknande;
Artikkelside

heimforsikring

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

forsikring som dekkjer tap av og skade på lausøyre hos ein privatperson eller husstand på grunn av brann, vasslekkasje, tjuveri og liknande;
Artikkelside

grasbrann

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

brann i gras (1)
Artikkelside

kvelv

substantiv hankjønn eller inkjekjønn

Opphav

av kvelve (1

Tyding og bruk

  1. bogeforma berekonstruksjon;
    tak med bogeform;
    Døme
    • kvelven i kyrkja
  2. rom som er sikra mot brann og innbrot
    Døme
    • banken har kvelven i kjellaren
  3. botnen av ein kantra båt
    Døme
    • kome seg opp på kvelven;
    • sitje på kvelven
Artikkelside

hatt

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt hǫttr, hattr

Tyding og bruk

  1. hovudbunad med pull og (vanlegvis) brem
    Døme
    • ein mann med hatt og stokk;
    • ho tok på seg hatt da ho gjekk ut
  2. noko med form som liknar på ein hatt (1)
    Døme
    • hatten på ein sopp;
    • bølgjene har kvite hattar på
  3. i overført tyding: rolle (1, 3);
    Døme
    • ho er ein person med fleire hattar i næringslivet

Faste uttrykk

  • bere sin hatt som ein vil
    vere fri og uavhengig
  • ei fjør i hatten
    noko ein kan rose seg av;
    ein liten triumf
  • ete hatten sin
    brukt for å forsikre tilhøyraren om at ein er sikker i saka
    • viss ikkje Brann vinn cupen til neste år, skal eg ete hatten min
  • få så hatten passar
    få sterk kritikk
    • dei fekk så hatten passa av kritikaren
  • herre min hatt!
    utrop som uttrykkjer misnøye eller overrasking
  • ikkje vere høg i hatten
    kjenne seg underlegen, vere redd
  • la hatten gå rundt
    samle inn pengar
  • løfte på hatten
    (løfte på hatten for å) helse
  • mann med hatt
    bilist som køyrer langsamt
  • noko å hengje hatten på
    • noko å stø seg til
      • arbeidet går lettare når ein finn noko å hengje hatten på
    • ein grunn til klage eller kritikk
      • mobbaren finn alltid noko å hengje hatten sin på
  • sanneleg min hatt!
    utrop som uttrykkjer forsikring eller overrasking
  • stå med hatten i handa
    uttrykkje undergjevnad eller (overdriven) vyrdnad
  • ta hatten av for
    uttrykkje vyrdnad eller respekt for
  • ta sin hatt og gå
    brått slutte i ei stilling, eit verv eller liknande, ofte i protest
  • vere mann for sin hatt
    gjere seg gjeldande;
    kunne klare seg sjølv
  • vere på hatt med
    kjenne nokon såpass at ein helsar
Artikkelside
Side 5 av 11