Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 46 oppslagsord

lobelia

substantiv hankjønn

Uttale

lobeˊlia

Opphav

etter namnet til legen og botanikaren M. de l’Obel (latinsk form Lobelius) 1538–1616

Tyding og bruk

plante av slekta Lobelia i klokkefamilien
Artikkelside

gramnegativ

adjektiv

Opphav

første ledd etter namnet til den danske legen H.C.J. Gram, 1853–1938

Tyding og bruk

om bakteriar: som har motstandsevne mot antibiotiske legemiddel;
i motsetnad til grampositiv
Døme
  • infeksjonar som kjem av grampositive og gramnegative bakteriar
Artikkelside

Føllings sjukdom

substantiv hankjønn

Opphav

etter namnet til den norske legen Asbjørn Følling, 1888–1973

Tyding og bruk

Artikkelside

Basedows sjukdom

substantiv hankjønn

Uttale

baˊsedåvs

Opphav

etter namnet til den tyske legen Carl von Basedow, 1799–1854

Tyding og bruk

Artikkelside

Alzheimers sjukdom

substantiv hankjønn

Opphav

etter namnet til den tyske legen Alois Alzheimer, 1864–1915

Tyding og bruk

kronisk sjukdom i hjernen som fører til demens, mellom anna kjenneteikna av nedsett minne
Artikkelside

alzheimer

substantiv hankjønn

Uttale

alˊtseimer; alˊtsheimer

Opphav

etter namnet til den tyske legen Alois Alzheimer, 1864–1915

Tyding og bruk

kortform av Alzheimers sjukdom
Døme
  • å utvikle alzheimer;
  • 91-åringen fekk diagnosen alzheimer
Artikkelside

bestille

bestilla

verb

Uttale

bestilˊle

Opphav

frå lågtysk ‘setje inn (i embete), fastsetje’

Tyding og bruk

  1. gjere avtale om, be om;
    Døme
    • bestille varer;
    • bestille billettar;
    • bestille bord;
    • bestille plass;
    • bestille time hos legen
  2. gjere, halde på med
    Døme
    • ha anna å bestille

Faste uttrykk

  • som bestilt
    i rette augeblinken
    • det fine vêret kom som bestilt
Artikkelside

Downs syndrom

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå engelsk; etter namnet til den britiske legen Langdon Down, 1828–1896

Tyding og bruk

form for medfødd funksjonshemming som kjem av kromosomavvik;
òg kalla trisomi 21
Artikkelside

galvanisere

galvanisera

verb

Opphav

frå fransk; etter namnet til den italienske legen L. Galvani, 1737–1798

Tyding og bruk

  1. Døme
    • verkstadindustri som galvaniserer og forkrommar
    • brukt som adjektiv
      • galvanisert jern;
      • galvaniserte røyr;
      • galvaniserte spikrar
  2. om eldre forhold: gje ein gjenstand eit ytre lag av metall ved elektrolyse
Artikkelside

E. colibakterie

substantiv hankjønn

Opphav

av nylatin Escherichia coli; etter namnet til den austerrikske legen Theodor Escherich, 1857–1911

Tyding og bruk

vanleg stavforma bakterie som finst i tarmsystemet
Artikkelside
Side 3 av 5