Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 19 oppslagsord

godmor

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

Artikkelside

heidersgjest

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

person som blir særleg heidra i eit lag, eller som ein fest blir halden til ære for
Døme
  • bestemor var heidersgjesten i selskapet
Artikkelside

heiderskvinne

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

kvinne som er heiderleg (1);
aktverdig, respektabel person
Døme
  • bestemor var ei heiderskvinne
Artikkelside

vyrdsam, vørdsam

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som syner vyrdnad for noko(n), ærug
    Døme
    • med vyrdsam helsing
    • som adverb:
      • helse vyrdsamt på bestemor
Artikkelside

gamlemor

substantiv hokjønn eller ubøyeleg

Tyding og bruk

eldste mor i ein familie;
gammal kone;
Døme
  • du gamlemor;
  • ho gamlemor er sjuk
Artikkelside

tru 3

verb

Opphav

norrønt trúa; samanheng med tru (1 og tru (2

Tyding og bruk

  1. halde for sannsynleg, vere nesten sikker på, gå ut frå, meine, tenkje (seg), førestille seg
    Døme
    • eg er ikkje viss, men eg trur det er han;
    • eg trur han er svensk;
    • du skal vite, ikkje tru;
    • alle trur eg er rik;
    • ingen skulle tru at ho er bestemor;
    • eg trur det blir regn;
    • eg trur eg prøver – eg vil (jammen) prøve;
    • dette er berre noko du t-r;
    • tru (altfor) godt om ein;
    • dette hadde eg ikkje trudd om deg;
    • han er vel ein 50 år, skulle eg tru;
    • moro ja, eg skulle da tru det – det skal vere visst;
    • det kan ein da ikkje tru – det kan vel ikkje vere tilfellet, kan vel ikkje skje;
    • du må (el. kan) tru ho vart sint – du store min kor sint ho vart;
    • skal tru om han kjem? – eg lurer på om han kjem;
    • er det sant, skal tru? – jamfør tyd. 5
  2. ha tiltru til, lite på
    Døme
    • eg trur ikkje på det ho seier;
    • eg trudde ikkje mine eigne auge;
    • tru på det ein driv med;
    • tru på fri konkurranse;
    • trur du meg ikkje?
    • tru ein på hans ord;
    • han er ein svikar, tru du meg!
    • ho trur seg ikkje til å ta oppgåva
    • i religiøst mål: (vere viss på at Gud finst og) ha full tillit til Gud og hans nåde (jf òg I truande 1)
      • tru på Gud;
      • ha vanskeleg for å tru
    • (over)late i tillit, fortru (2)
      • tru nokon til å passe huset – jamfør trudd
  3. vere overtydd om (at noko finst), ha visse (om)
    Døme
    • tru på ein gud – jamfør tyd. 2;
    • tru på ufoar;
    • tru på julenissen
  4. Døme
    • tru seg til ein
  5. brukt i infinitiv for å uttrykkje uvisse (forkorting av skal tru, må tru):
    Døme
    • tru om han kjem?
    • kjem han, tru?

Faste uttrykk

  • tru seg
    ha sjølvtillit; våge
Artikkelside

farmor

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

bestemor på farssida;
mor til far;
til skilnad frå mormor
Artikkelside

beste 1

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

Døme
  • ho besta
Artikkelside

amme 1

substantiv hokjønn

Opphav

truleg frå tysk; same opphav som norrønt amma ‘bestemor’

Tyding og bruk

kvinne som gjev bryst til barn åt andre
Artikkelside
Side 2 av 2