Gå til hovedinnhold
Tilgjengelighet
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Enkelt søk
Om avansert søk
106 treff

Bokmålsordboka 38 oppslagsord

grann 1

substantiv intetkjønn

Opphav

norrønt grand; beslektet med engelsk grind ‘knuse’

Betydning og bruk

svært liten del, smule
Eksempel
  • kan du hjelpe meg lite grann?
  • hvert bidige grann

Faste uttrykk

  • hvert et grann
    alt
  • ikke det/et grann
    ikke det minste
    • de hjalp ikke til det grann;
    • det tror jeg ikke et grann på
  • ikke det skapte grann
    absolutt ingenting
Artikkelside

grann 2

adjektiv

Opphav

norrønt grannr; beslektet med gran

Betydning og bruk

  1. Eksempel
    • grann tråd;
    • være grann i målet
    • brukt som adverb: tydelig
      • jeg husker så grant den dagen
Artikkelside

hver smitt og smule

Betydning og bruk

absolutt alt;
Artikkelside

ikke det skapte grann

Betydning og bruk

absolutt ingenting;
Artikkelside

en smule

Betydning og bruk

lite grann;
litt;
Se: smule
Eksempel
  • være en smule misfornøyd;
  • overdrive en smule;
  • en smule kjedelig;
  • ha en smule penger
Artikkelside

smule 1

substantiv hankjønn

Opphav

beslektet med mole

Betydning og bruk

  1. liten del av noe som smuldres opp
    Eksempel
    • kaste smuler til fuglene
  2. liten mengde;
    grann
    Eksempel
    • samle opp smulene;
    • her var det ikke snakk om smuler

Faste uttrykk

  • en smule
    lite grann;
    litt
    • være en smule misfornøyd;
    • overdrive en smule;
    • en smule kjedelig;
    • ha en smule penger
  • hver smitt og smule
    absolutt alt;
    hvert et grann
  • smuler er også brød
    det som ser lite ut, kan også ha verdi;
    lite er bedre enn ingenting
Artikkelside

ikke det/et spøtt

Betydning og bruk

ikke i det hele tatt;
ikke det grann;
Se: spøtt
Eksempel
  • broren hans er ikke et spøtt bedre enn ham;
  • dette hjelp ikke det spøtt!
Artikkelside

spøtt

substantiv intetkjønn

Opphav

samme opprinnelse som spytt

Faste uttrykk

  • ikke det/et spøtt
    ikke i det hele tatt;
    ikke det grann
    • broren hans er ikke et spøtt bedre enn ham;
    • dette hjelp ikke det spøtt!
Artikkelside

en tanke

Betydning og bruk

lite grann;
Se: tanke
Eksempel
  • filmen var en tanke kjedelig;
  • buksa er en tanke for stor
Artikkelside

tanke 1

substantiv hankjønn

Opphav

av lavtysk danke; beslektet med takk (1 og tykke (3

Betydning og bruk

  1. det å tenke (1);
    Eksempel
    • klarne tankene;
    • komme i dype tanker;
    • tankene gikk i alle retninger;
    • ha noe i tankene
  2. noe man tenker på;
    forestilling i bevisstheten
    Eksempel
    • ha flere tanker i hodet samtidig;
    • det var en fornuftig tanke;
    • bli kvalm bare av tanken på mat;
    • tanken slo ned i henne;
    • leke med tanken
  3. måte å tenke om noe på;
    Eksempel
    • tenke gamle tanker;
    • hvem har satt deg på den tanken?
    • ha høye tanker om seg selv;
    • våre innerste tanker
  4. evne til tenking;
    Eksempel
    • den menneskelige tanke;
    • tankens begrensninger;
    • la tanken være fri
  5. Eksempel
    • ha tanker om å legge opp;
    • selv om det ble en fiasko, var tanken god;
    • hva var tanken bak vedtaket?
  6. medfølende tanke (1, 3);
    Eksempel
    • uten å ofre sine medmennesker en tanke;
    • sende en tanke til de som trenger det

Faste uttrykk

  • en tanke
    lite grann;
    en smule
    • filmen var en tanke kjedelig;
    • buksa er en tanke for stor
  • falle i tanker
    være åndsfraværende
  • få ut av tankene
    slutte å tenke på noe eller noen
    • han sliter med å få problemet ut av tankene
  • med tanke på
    når det gjelder
Artikkelside

Nynorskordboka 68 oppslagsord

grann 1

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt grand; samanheng med engelsk grind ‘knuse’

Tyding og bruk

svært liten del, ørlita mengd, smule
Døme
  • eit grann;
  • lite grann salt

Faste uttrykk

  • ikkje det/eit grann
    ikkje noko
    • det hjelpte ikkje det grann;
    • han forstod ikkje eit grann av dette
  • ikkje det skapte grann
    ingenting
  • kvart eit grann
    alt
    • dei åt opp kvart eit grann
Artikkelside

grann 2

adjektiv

Opphav

norrønt grannr; samanheng med gran

Tyding og bruk

  1. Døme
    • grann midje;
    • vere grann i røysta
  2. Døme
    • ikkje vere så grann om det
  3. brukt som adverb: tydeleg
    Døme
    • eg kan grant minnast dei søndagsmorgonane
Artikkelside

minst

adjektiv

Opphav

norrønt minnstr, superlativ av liten; jamfør mindre

Tyding og bruk

  1. i høgste grad liten
    Døme
    • det minste rommet;
    • utan minste tvil;
    • dei minste kommunane;
    • ingen viste den minste interesse
    • brukt som substantiv:
      • ikkje bry seg det minste
  2. yngst
    Døme
    • det minste barnet
    • brukt som substantiv:
      • vere heime med minsten;
      • ein karusell for dei minste
  3. brukt som adverb: i liten grad
    Døme
    • gjere minst mogleg;
    • dei kjem når ein minst ventar dei;
    • alle gledde seg, ikkje minst barna
  4. brukt som adverb: ikkje mindre enn
    Døme
    • minst tre år;
    • det kostar minst 500 kr

Faste uttrykk

  • i det minste
    i alle fall
    • du kunne i det minste prøve
  • i minste laget
    mindre enn ein ynskjer;
    vel liten
    • arealet er i minste laget
  • i minsto
    med dativ: i det minste
  • ikkje det minste
    ikkje det grann
    • ho var ikkje det minste overraska
Artikkelside

spinken

adjektiv

Tyding og bruk

grann, skrinn
Artikkelside

smitt 1

substantiv hankjønn

Opphav

av smite (1

Tyding og bruk

Døme
  • ein liten smitt

Faste uttrykk

Artikkelside

ein smule

Tyding og bruk

lite grann;
litt;
Sjå: smule
Døme
  • vere ein smule nervøs;
  • overdrive ein smule;
  • ein smule tvil;
  • ha ein smule ledig kapasitet
Artikkelside

smule 1

substantiv hankjønn

Opphav

samanheng med mole (1

Tyding og bruk

  1. liten del av noko som smuldrar opp;
    Døme
    • det var berre smular i kakeboksen
  2. lita mengd;
    grann
    Døme
    • samle opp smulane;
    • her gjeld det ikkje smular

Faste uttrykk

  • ein smule
    lite grann;
    litt
    • vere ein smule nervøs;
    • overdrive ein smule;
    • ein smule tvil;
    • ha ein smule ledig kapasitet
  • kvar smitt og smule
    absolutt alt;
    kvart eit grann
  • smular er også brød
    det som er lite, kan også ha verdi;
    lite er betre enn ingenting
Artikkelside

så 1

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt sáð; samanheng med såd

Tyding og bruk

  1. skal eller snerpe (1, 1) kring korn;
  2. trevl av skalet på korn;
    kli i mjøl eller mjølmat
  3. i overført tyding: ørande lite grann, smule (1, 2)
    Døme
    • dei hadde ikkje såa i huset
Artikkelside

ikkje det/eit spøtt

Tyding og bruk

ikkje i det heile tatt;
ikkje det grann;
Sjå: spøtt
Døme
  • medisinen hjalp ikkje eit spøtt!
  • dei hadde ikkje det spøtt dei skulle sagt
Artikkelside

spøtt

substantiv inkjekjønn

Opphav

same opphav som spytt

Faste uttrykk

  • ikkje det/eit spøtt
    ikkje i det heile tatt;
    ikkje det grann
    • medisinen hjalp ikkje eit spøtt!
    • dei hadde ikkje det spøtt dei skulle sagt
Artikkelside