Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
85 treff

Bokmålsordboka 17 oppslagsord

Nynorskordboka 68 oppslagsord

komfortsone

substantiv hokjønn

Opphav

etter engelsk comfort zone

Tyding og bruk

situasjon ein kjenner seg komfortabel og trygg i
Døme
  • strikkhopp er langt utanfor komfortsona mi
Artikkelside

gudmor

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. kvinne som ber eller har bore eit barn til dåpen;
    kvinneleg fadder (1)
    Døme
    • gudmor mi
  2. kvinne som døyper eit fartøy
Artikkelside

gamlegodmor, gamalgodmor, gammalgodmor

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

Døme
  • gamlegodmora mi;
  • ho gamlegodmor
Artikkelside

gamlebeste 1, gamalbeste, gammalbeste

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

Døme
  • gamlebesta mi;
  • ho gamlebeste
Artikkelside

dummy

substantiv hankjønn

Uttale

dømˊmi

Opphav

frå engelsk ‘stum person’

Tyding og bruk

  1. naturtru modell i full størrelse
    Døme
    • ein dummy i full målestokk av bygga
  2. gjenstand som blir brukt til narring, som erstattar ein annan, eller markerer staden han manglar
    Døme
    • med ein dummy fastspent i bilbeltet i førarsetet
  3. blindemann i bridge
Artikkelside

tiramisu

substantiv hankjønn

Opphav

italiensk tira mi su ‘dra meg opp’

Tyding og bruk

dessert som er laga av søt kake med mellom anna kremost og sjokolade gjennombløytt med kaffi og til dømes likør eller sterkvin
Artikkelside

ytst

adjektiv

Opphav

norrønt ýztr; jamfør ytre (2

Tyding og bruk

  1. som er, ligg lengst ute (mot kant, rand, grense, overflate eller utvendig side og liknande), som ligg lengst borte (frå sentrum og liknande);
    som er nærmast havet
    Døme
    • ytste garden;
    • det var ytst på kanten;
    • ytste øyane;
    • ytste odden;
    • frå den ytste landsenden;
    • det var ytst på tunga mi – eg hadde nær sagt det;
    • ytste laget, skalet;
    • ytste fingertuppen – del av fingertuppen lengst ute
    • i religiøst mål:
      • det ytste mørkeret – stad lengst frå Gud der fullstendig mørker rår
    • som adverb: lengst ute (mot kant, rand, grense, overflate eller utvendig side o l)
      • ytst på kanten, stupet;
      • han sat ytst på benken;
      • ytst ute på neset;
      • ytst hadde han ein tjukk genser
  2. etter nytestamentleg gresk eskhatos ‘sist’
    Døme
    • den ytste tida – siste tida, tida før dommedag
    • om person:
  3. sterkast, størst mogleg, overmåte intens, særs djuptgåande;
    òg: prekær, på livet laus
    Døme
    • i den ytste einsemd;
    • i den ytste naud
  4. mest langtdriven;
    mest konsekvent, mest reindyrka
    Døme
    • til dei ytste konsekvensar;
    • i sine ytste former

Faste uttrykk

  • den ytste dagen
  • gjere sitt ytste
    gjere det ein kan;
    yte sitt beste
  • liggje på sitt ytste
    liggje for døden
  • til det ytste
    til grensa av det moglege;
    i aller høgste grad
    • spenninga er driven til det ytste;
    • utnytte noko til det ytste;
    • han er harmfull til det ytste
Artikkelside

verdigheit

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. det å vere verdig (1)
    Døme
    • det er under mi verdigheit å gjere noko slikt
  2. det å vere verdig (2);
    Døme
    • halde på verdigheita
Artikkelside

vending

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. det å vende (3, snuing
    Døme
    • sjøen er i vendinga – sjøen står still mellom flod og fjøre;
    • ei vending mot veggen
    • i turn:
      • vending på bom
  2. Døme
    • gå fleire vendingar etter vatn
  3. Døme
    • saka tok ei ny vending;
    • det kom vending i det – det heldt på og endra seg
  4. Døme
    • kunne mange gamle ord og vendingar – seiemåtar, ordlag
  5. Døme
    • det blir mi vending
Artikkelside

velsigning

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. det å velsigne;
    Guds nåde;
    (gammaltestamentleg) formular som uttrykkjer ynske om Guds omsorg og nåde, motsett forbanning (1)
    Døme
    • lyse velsigninga over kyrkjelyden;
    • ta imot velsigninga
  2. Døme
    • de har mi velsigning når det gjeld dette tiltaket
    • lykke
      • det er ikkje noko velsigning med slikt
    • ofte ironisk:
      • den velsigninga som bilen er
Artikkelside
Side 4 av 7