Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
43 treff

Bokmålsordboka 2 oppslagsord

Nynorskordboka 41 oppslagsord

jamn

adjektiv

Opphav

norrønt jafn

Tyding og bruk

  1. utan humpar og søkk;
    slett, flat
    Døme
    • ei jamn overflate;
    • ein jamn kant;
    • vegen er jamn og fin
  2. likt fordelt eller like tjukk overalt
    Døme
    • leggje på eit jamt lag med sand;
    • ein jamn tråd
    • brukt som adverb
      • så kornet jamt
  3. med einsarta konsistens eller struktur
    Døme
    • bland ingrediensane saman til ein jamn masse
  4. utan avbrot og utan merkande endring i intensitet;
    vedvarande, ubroten;
    regelviss
    Døme
    • jamn vind;
    • halde jamn fart;
    • regne jamt;
    • det jamne slitet;
    • ei jamn utvikling;
    • med jamne mellomrom
  5. like eins;
    like stor, sterk, gjæv eller liknande
    Døme
    • dei er jamne i styrke;
    • dei to konkurrentane var heilt jamne
  6. allmenn, vanleg;
    middels;
    Døme
    • den jamne levemåten;
    • det var jamne folk;
    • dei kom frå jamne kår
  7. brukt som adverb: akkurat (1)
    Døme
    • det blir 500 kr jamt
  8. brukt som adverb: ofte, alltid
    Døme
    • jamt er det slik

Faste uttrykk

  • den jamne mann og kvinne
    vanlege folk;
    folk flest
  • jamne tal
    tal som kan delast på to utan brøk;
    partal
  • jamt og samt
    støtt og stadig
  • jamt og trutt
    utan avbrot;
    stadig, konstant
    • utgiftene stig jamt og trutt
  • jamt over
    stort sett, til vanleg;
    gjennomsnittleg
    • dei brukte jamt over 200 kroner til mat om dagen
  • jamt slutt
    heilt slutt
  • på det jamne
    av vanleg, ordinært eller middels slag
    • resultata låg på det jamne
Artikkelside

inversjon

substantiv hankjønn

Opphav

frå latin , av inversio, av inversus, av invertere ‘vende, snu opp ned, ut inn’

Tyding og bruk

  1. noko som er omvend samanlikna med det vanlege
  2. i språkvitskap: omsnudd ordstilling
    Døme
    • i setninga ‘kofferten, den tek du’ har ein døme på inversjon
  3. i meteorologi: det at temperaturen i lufta stig med veksande høgd over jorda
Artikkelside

emneved, emnesved

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

trevyrke eller vedstykke som høver til reiskap;
Døme
  • hogge emneved før sevja stig i trea
Artikkelside

boble 2

bobla

verb

Opphav

frå lågtysk; lydord

Tyding og bruk

  1. om væske: vere i sterk rørsle på grunn av luft eller annan gass som stig opp;
    lage bobler
    Døme
    • vatnet boblar i kjelen;
    • gassen boblar opp i sylinderen
  2. i overført tyding: vere livleg og full av påfunn
    Døme
    • boble over av gode idear
Artikkelside

solegjengar

substantiv hankjønn

Opphav

av sole (1

Tyding og bruk

pattedyr som stig på heile foten; til skilnad frå tågjengar;
i fleirtal: pattedyrgruppa Plantigrada
Døme
  • bjørnen er solegjengar
Artikkelside

temperaturstiging, temperaturstigning

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

det at temperaturen stig
Artikkelside

verdi

substantiv hankjønn

Opphav

av norrønt verð, verde samanheng med, norrønt virði, verdi av, lågtysk werdie; av verd (4

Tyding og bruk

  1. den eigenskapen at noko gjeld for så eller så mykje i handel, omsetnad eller byte;
    pris (1, pengar
    Døme
    • huset stig i verdi;
    • kontante pengar og andre verdiar
  2. meir eller mindre nyttig, viktig eller verknadsfull eigenskap ved noko
    Døme
    • eit tiltak av stor verdi;
    • ei prøve utan verdi;
    • ha liten verdi som prov;
    • dei ævelege verdiane i livet;
    • åndelege verdiar;
    • ha musikalsk, litterær verdi
  3. i fagmål: storleik uttrykt i eit visst tal
    Døme
    • noteverdi;
    • talverdi;
    • rekne med negative verdiar
Artikkelside

villsti, villstig

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt villistígr

Tyding og bruk

stig som ein fer vill (3) på
Døme
  • kome på villsti
Artikkelside

verd 3

substantiv inkjekjønn

Opphav

av norrønt verð, verde samanheng med, norrønt virði, verdi av, lågtysk werdie; av verd (4

Tyding og bruk

  1. den eigenskapen at noko gjeld for så eller så mykje i handel, omsetnad eller byte;
    pris (1, pengar
    Døme
    • huset stig i verd;
    • kontante pengar og andre verd
  2. meir eller mindre nyttig, viktig eller verknadsfull eigenskap ved noko
    Døme
    • eit tiltak av stort verd;
    • ei prøve utan verd;
    • ha lite verd som prov;
    • dei ævelege verda i livet;
    • åndelege verd;
    • ha musikalsk, litterær verd
  3. i fagmål: storleik uttrykt i eit visst tal
    Døme
    • noteverd;
    • talverd;
    • rekne med negative verd
Artikkelside

varde 2

varda

verb

Tyding og bruk

  1. setje opp vardar
    • varde opp ein stig
  2. i perfektum partisipp:
    • følgje ei varda rute i fjellet
Artikkelside
Side 3 av 5