Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
44 treff

Bokmålsordboka 1 oppslagsord

Nynorskordboka 43 oppslagsord

lause endar

Tyding og bruk

tilhøve som ikkje er behandla eller undersøkt ferdig;
uavklara spørsmål;
Sjå: ende
Døme
  • det var mange lause endar i bodskapen til politikaren
Artikkelside

ende 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt endi(r)

Tyding og bruk

  1. ytste, avsluttande punkt, kant eller del av noko
    Døme
    • enden på tauet;
    • i enden av gata;
    • sitje ved enden av bordet;
    • bygda ligg i enden av ein fjord
  2. Døme
    • setje seg på enden;
    • liggje med enden i vêret
  3. det at noko sluttar;
    Døme
    • stien tok ende;
    • ein krig utan ende;
    • det er ikkje ende på dystre meldingar;
    • få ende på noko

Faste uttrykk

  • bukta og begge endane
    full kontroll
    • leiinga har bukta og begge endane
  • enden på visa
    slutten på eit lengre hendingsforløp
  • for ende
    over det heile
    • slå ned skogen for ende;
    • ulven tok sau for ende
  • frå ende til annan
    frå byrjing til slutt;
    alt saman
    • det var tull frå ende til annan
  • få endane til å møtast
    greie seg økonomisk
  • gjere ende på
    få slutt på noko;
    gjere til inkjes, øydeleggje;
    drepe
    • gjere ende på fattigdomen;
    • han gjorde ende på alle kaninane;
    • ho gjorde ende på livet
  • lause endar
    tilhøve som ikkje er behandla eller undersøkt ferdig;
    uavklara spørsmål
    • det var mange lause endar i bodskapen til politikaren
  • over ende
    ned frå oppreist stilling;
    hovudstups, i koll
    • bjørka bles over ende;
    • ho stupte over ende;
    • bli slått over ende;
    • føretaket gjekk over ende
  • på ende
    • oppreist, på kant;
      opp ned
      • gigantiske røyr er sette på ende i skipet
    • i fullt virvar
      • setje huset på ende;
      • byen stod på ende
  • til endes
    heilt til slutten;
    til ende
    • fem dagar til endes;
    • dei festa natta til endes;
    • 12 års skulegang er til endes
  • til ende
    heilt til slutten;
    til endes
    • dei festa fire dagar til ende;
    • føre saka til ende;
    • lese boka til ende
  • vegs ende
    slutten, målet
    • kome til vegs ende;
    • verksemda er ved vegs ende
Artikkelside

vom

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt vǫmb

Tyding og bruk

  1. magesekk hos dyr;
    den fremste og største av dei fire magesekkene hos jortarar; jamfør nettmage, bladmage og løypemage
    Døme
    • vomma ligg på venstre sida i bukhola
  2. ofte nedsetjande: (stor) magesekk hos menneske;
    Døme
    • ølvom;
    • full vom gjev rak rygg
  3. noko som kvelver seg ut eller opp og liknar på ei vom (1 og 2)
    Døme
    • ei stor vom av den lause seglduken
Artikkelside

vaske

vaska

verb

Opphav

norrønt vaska; kanskje samanheng med vatn

Tyding og bruk

  1. reinse med vatn (og såpe) eller anna væske;
    gjere rein;
    Døme
    • vaske klede;
    • vaske hendene;
    • vaske seg (i andletet);
    • vaskemiddelet som vaskar kvitast;
    • vaske av ein flekk;
    • vaske (over) golvet;
    • vaske hus, vaske ned (huset) el. vaske rundt – halde storreingjering
    • i uttrykk
  2. vinne metall or lause jordartar med å bruke rennande vatn
    Døme
    • vaske (ut) gull frå elvesanden
  3. skylje, strøyme, fosse (over)
    Døme
    • sjøane vaska over båten;
    • det vaska fælt på turen – det var grov sjø;
    • bølgjene vaska oppover stranda

Faste uttrykk

  • gut som har vaska seg
    noko til kar
Artikkelside

trev

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt þref

Tyding og bruk

  1. høgt golv eller loft av lause bord eller staurar over tverrbjelkar;
  2. rom under taket i uthus
  3. høgt golv, lem med benker attarst eller på sidene i store forsamlingshus
Artikkelside

tilfar

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt þilfar

Tyding og bruk

lause tiljer eller tofter i ein båt
Artikkelside

tekstil 1

substantiv hankjønn eller inkjekjønn

Opphav

av tekstil (2

Tyding og bruk

  1. stoff, tøy av garn eller tråd som er strikka, vove eller framstilt direkte av lause fibrar;
    Døme
    • moderne tekstilar – kunststoff
  2. skjemtande i fleirtal: klede(plagg)
    Døme
    • hive tekstilane
Artikkelside

strøbord

substantiv inkjekjønn

Opphav

av strø (1

Tyding og bruk

  1. spikarslag av bord
  2. fleirtal: lause bord i stillas og liknande
Artikkelside

skukk

substantiv hankjønn

Opphav

kanskje samanheng med norrønt skukka f ‘rukke, bukt’

Tyding og bruk

loft (2) (av lause bord) i uthus
Artikkelside

skryfterug

substantiv hankjønn

Opphav

eigenleg skrifterug ‘rugband som presten fekk for skriftemål, oftast etter at lause korn var banka ut’

Tyding og bruk

den mognaste, tyngste rugen
Artikkelside
Side 3 av 5