Avansert søk

342 treff

Bokmålsordboka 1 oppslagsord

Nynorskordboka 341 oppslagsord

ramme 3

ramma

verb

Opphav

av lågtysk ramen

Tyding og bruk

  1. råke, treffe, støyte på
    Døme
    • kula ramma ei bjørk
  2. utsetje for skadeleg eller lei påverknad
    Døme
    • han vart ramma av ein sjukdom;
    • skattebører rammar urettvist
  3. brukt som adjektiv: slåande, treffande
    Døme
    • rammande kritikk

prognose

substantiv hankjønn

Opphav

av gresk prognosis ‘førehandskjennskap’

Tyding og bruk

teori om venta utvikling, bygd på røynsler frå tidlegare tilfelle eller statistiske utrekningar;
Døme
  • leggje fram prognosane for havnivået i framtida;
  • ein sjukdom med dårleg prognose

prodromal

adjektiv

Opphav

av prodrom

Tyding og bruk

som gjeld tidlege symptom eller teikn i forkant av sjukdom eller anfall
Døme
  • sjukdomen er på eit prodromalt stadium

prion

substantiv inkjekjønn

Uttale

prioˊn

Opphav

frå engelsk

Tyding og bruk

smittestoff av protein som kan gje alvorleg, livstruande sjukdom

prodrom

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå latin, av gresk prodromos ‘føreløpar’

Tyding og bruk

tidleg symptom eller teikn i forkant av sjukdom eller anfall

profylakse

substantiv hankjønn

Opphav

frå gresk, av pro ‘for, før’ og phylaksis ‘vern’; jamfør pro-

Tyding og bruk

i medisin: førebyggjande rådgjerd mot sjukdom

krossteikn, korsteikn

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. rørsle med handa, fingeren som lagar ein kross (5)
    Døme
    • gjere krossteiknet
  2. merkje med form som ein kross på hus, reiskap, husdyr som etter folketrua vernar mot vonde makter, sjukdom, skade og liknande

luftvegssjukdom

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

metastase

substantiv hankjønn

Opphav

frå gresk ‘omstilling’, av meta- og stasis ‘stilling, tilstand’; jamfør meta-

Tyding og bruk

  1. spreiing av ein sjukdom frå eit organ til eit anna
  2. (kreft)svulst som har spreidd seg til ein ny stad

meslingar

substantiv hankjønn

Opphav

diminutiv av eldre dansk masel ‘meslingar’; av gammalhøgtysk masala ‘raud svulst’

Tyding og bruk

smittsam (barne)sjukdom;
Døme
  • få meslingane;
  • det går meslingar