Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
66 treff

Bokmålsordboka 37 oppslagsord

lånemarked

substantiv intetkjønn

Betydning og bruk

marked (2) for omsetning av pengelån
Eksempel
  • det private lånemarkedet;
  • et stramt lånemarked
Artikkelside

likstrå

substantiv intetkjønn

Opphav

opprinnelig ‘halm som et menneske har ligget og dødd på’; av lik (1

Betydning og bruk

leie for en avdød (før han eller hun blir lagt i kista)
Eksempel
  • etter den private minnestunden åpnes likstrået for offentligheten

Faste uttrykk

  • ligge på likstrå
    ligge på seng fram til begravelsen
Artikkelside

kunstsamling

substantiv hankjønn eller hunkjønn

Betydning og bruk

samling av kunst (3) eid av en privatperson, et museum eller lignende
Eksempel
  • skipsrederen donerte den private kunstsamlingen sin til museet
Artikkelside

ekstragode

substantiv intetkjønn

Opphav

jamfør gode (2

Betydning og bruk

  1. fordel (2) en arbeidstaker har i tillegg til vanlig lønn;
    Eksempel
    • hun tilbys topplønn og ekstragoder;
    • private lederes ekstragoder
  2. fordel (2) noe fører med seg i tillegg til forventet utbytte
    Eksempel
    • alle ekstragodene som følger med elbil
Artikkelside

innkvartere

verb

Opphav

av tysk einquartieren

Betydning og bruk

gi midlertidig husly til;
Eksempel
  • stevnedeltakerne skal innkvarteres hos private;
  • troppene ble innkvartert i landsbyene
Artikkelside

intimitetstyranni

substantiv intetkjønn

Betydning og bruk

press om å være åpen om det private og personlige
Artikkelside

intimisere

verb

Betydning og bruk

legge vekt på det personlige og private
Eksempel
  • mediene har en hang til å intimisere
  • brukt som adjektiv
    • intimiserende personopplysninger
Artikkelside

hjemfalle, heimfalle

verb

Betydning og bruk

om eiendom: gå tilbake til den opprinnelige eier, særlig til stat eller kommune
Eksempel
  • private kraftverk som hjemfaller til staten;
  • gruveeiendommer som er hjemfalt til staten
  • brukt som adjektiv
    • hjemfalte verdier
Artikkelside

hjemfall, heimfall

substantiv intetkjønn

Betydning og bruk

det å hjemfalle
Eksempel
  • utsette hjemfallet for det private vannkraftverket fra 30 til 75 år
Artikkelside

hjem 1

substantiv intetkjønn

heim 2

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt heimr

Betydning og bruk

  1. bolig som er en persons private oppholdssted;
    fellesskap av mennesker som bor sammen
    Eksempel
    • få sitt eget hjem;
    • skape seg et lunt og trivelig hjem;
    • denne hybelen har vært hjemmet mitt i to år;
    • komme fra et godt hjem
  2. institusjon som er bolig for folk som ikke har et eget hjem (1, 1) eller som ikke kan bo hjemme
    Eksempel
    • de besøkte ofte beboerne på hjemmet
Artikkelside

Nynorskordboka 29 oppslagsord

mild

adjektiv

Opphav

norrønt mildr

Tyding og bruk

  1. som ikkje er skarp eller sterk i smak, lukt eller oppleving;
    behageleg;
    Døme
    • suppa er mild og rund i smaken;
    • ei såpe med mild lukt;
    • eit mildt vaskemiddel;
    • eit mildt lys
  2. med moderat kraft eller intensitet;
    Døme
    • symptoma var milde;
    • tablettane gjev berre milde biverknader
    • brukt som adverb
      • dette var overraskande, for å seie det mildt;
      • du ser mildt sagt trøytt ut
  3. godlynt, venleg, varsam
    Døme
    • vere mild i blikket;
    • han snakka med mild stemme
  4. skånsam, overberande, ikkje streng
    Døme
    • ein mild dom;
    • ho styrte med mild, men bestemt hand
  5. om vêr, klima: som ikkje er kaldt, men heller ikkje særleg varmt
    Døme
    • mildt vêr;
    • ein mild vind
  6. brukt i utrop
    Døme
    • du milde himmel!
    • milde moses!
    • milde måne!
  7. gjevmild, rundhanda, raus (2, 1)
    Døme
    • donasjon frå ei mild stifting

Faste uttrykk

  • milde gåver
    rause gåver (til velgjerdsføremål)
    • vere avhengig av milde gåver frå private
Artikkelside

gåve

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt gáfa, truleg frå lågtysk; samanheng med gje

Tyding og bruk

  1. noko som ein gjev eller får utan vederlag;
    Døme
    • gje gåver;
    • få ein ring som gåve;
    • pengane skal vere ei gåve
  2. Døme
    • ha gåve for musikk

Faste uttrykk

  • milde gåver
    rause gåver (til velgjerdsføremål)
    • vere avhengig av milde gåver frå private
Artikkelside

milde gåver

Tyding og bruk

rause gåver (til velgjerdsføremål);
Sjå: gåve
Døme
  • vere avhengig av milde gåver frå private
Artikkelside

intimisere

intimisera

verb

Tyding og bruk

leggje vekt på det personlege og private
Døme
  • med media har politikken vorte intimisert
  • brukt som adjektiv
    • ein intimiserande biografi
Artikkelside

intimisering

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

det å intimisere
Døme
  • å snakke om private forhold i media kan oppfattast som ei intimisering av offentlegheita
Artikkelside

intimitetstyranni

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

press om å vere open om det private og personlege
Artikkelside

heim 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt heimr

Tyding og bruk

  1. bustad som er ein persons private opphaldsstad;
    fellesskap av menneske som bur saman
    Døme
    • få seg ein heim;
    • bu mellombels langt frå heimen;
    • gå frå hus og heim;
    • dei kom frå ein god heim
  2. institusjon som er bustad for folk som ikkje har ein eigen heim (1, 1) eller som ikkje kan bu heime
    Døme
    • ein heim for foreldrelause barn
  3. Døme
    • i denne heimen
  4. rasjonelt grunnlag;
    Døme
    • det er ikkje heim i det
Artikkelside

energiøkonomisering

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

Døme
  • energiøkonomisering i private bustader
Artikkelside

gardsveg

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

veg fram til éin eller fleire gardar frå hovudveg
Døme
  • få tilskot til vedlikehald av private gardsvegar
Artikkelside

gåvepremie

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

premie gjeven av private i tillegg til dei premiane som arrangøren set opp
Artikkelside
Side 2 av 4