Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 24 oppslagsord

sivil 1

substantiv ubøyeleg

Opphav

av sivil (2

Tyding og bruk

vanlege klede
Døme
  • soldatane fekk gå i sivil

sivil 2

adjektiv

Opphav

frå latin civilis ‘(med)borgarleg’ av civis ‘borgar’

Tyding og bruk

  1. ikkje-militær
    Døme
    • dei sivile styresmaktene;
    • gå over frå Forsvaret til ein sivil jobb
    • ikkje i uniform
      • gå i sivile klede
  2. som ikkje er kriminell
    Døme
    • ei sivil rettssak;
    • sivil motstand, ulydnaddet å nekte å rette seg etter lover og offentlege vedtak som ein del av ein politisk kamp

lufttrafikk

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

ferdsel, trafikk i lufta
Døme
  • militær og sivil lufttrafikk

lufthamn

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

større, offentleg flyplass eller sjøflyhamn til sivil luftfart
Døme
  • Stavanger lufthamn, Sola

passiv motstand

Tyding og bruk

motstand som går ut på å nekte samarbeid; sivil ulydnad;
Sjå: passiv

passiv 2

adjektiv

Opphav

gjennom fransk; frå latin, av pati ‘lide’

Tyding og bruk

  1. som ikkje er med på eller grip inn i noko
    Døme
    • han påstår at regjeringa er passiv;
    • dei nektar å sitje passive og sjå på
  2. om verbform: som uttrykkjer at det grammatiske subjektet er gjenstand for verbalhandlinga;
    til skilnad frå aktiv (2, 2)
    Døme
    • passiv form av verbet

Faste uttrykk

  • passiv motstand
    motstand som går ut på å nekte samarbeid; sivil ulydnad
  • passiv røyking
    det å ande inn tobakksrøyk utan å røykje sjølv i rom der andre røykjer
  • passivt ordforråd
    ord ein skjønar, men ikkje bruker

militær 2

adjektiv

Opphav

gjennom fransk, frå latin; av miles, genitiv militis, ‘soldat’

Tyding og bruk

som gjeld eller høyrer til forsvaret til eit land i tilfelle krig;
til skilnad frå sivil (2, 1)
Døme
  • militært område;
  • militær straffesak;
  • militære styrkar
  • brukt som substantiv:
    • få støtte både frå politi og det militære;
    • norske militære deltek i operasjonen;
    • ein høgtståande militær

handelsskip

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

skip som går i sivil fart med transport av varer og passasjerar

handelsfartøy

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

fartøy som går i sivil fart med transport av varer og passasjerar;

framandkrigar

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

sivil person som på eige initiativ kjempar i ein væpna konflikt i eit anna land enn sitt eige