Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 97 oppslagsord

sand

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt sandr

Tyding og bruk

  1. små, oftast harde mineralkorn av forvitra bergarter
    Døme
    • finsand;
    • flygesand;
    • skjelsand;
    • støypesand;
    • sand har mindre korn enn grus;
    • strø sand på vegane;
    • lage betong av sand og sement;
    • få sand i maskinerietikkje gå knirkefritt, etter planen;
    • byggje huset sitt på sandetter Matt 7,26–27: byggje på sviktande grunnlag
  2. strandstykke med sand

Faste uttrykk

  • renne ut i sanden
    ikkje føre til noko
  • strø sand på
    passivt godkjenne (ei avgjerd) andre har rådd til el. vedteke

sande

sanda

verb

Tyding og bruk

strø med sand

singel 1

substantiv hankjønn

Opphav

truleg frå nederlandsk; samanheng med single (4

Tyding og bruk

(knust) småstein, særleg nytta i hagegangar og på gardsplassar
Døme
  • singel og sand

mol 3, mòl 3

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt mǫl; samanheng med mel

Tyding og bruk

  1. banke (1, 1) eller øyr av småstein i strandkanten
  2. hard sand under moldjord

maskineri

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå fransk; jamfør maskin

Tyding og bruk

  1. samnemning på maskinar eller maskindelar som verkar saman
    Døme
    • produksjonen stansa fordi maskineriet svikta
  2. innvikla apparat;
    samansett organisasjon
    Døme
    • valkampen er eit svært maskineri

Faste uttrykk

  • sand i maskineriet
    noko som får til dømes ein prosess eller eit arbeid til å gå tungt og trått

sand i maskineriet

Tyding og bruk

noko som får til dømes ein prosess eller eit arbeid til å gå tungt og trått;

lettbetong

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

betong laga av lette eller porøse materiale i staden for sand og stein

lesse

lessa

verb

Opphav

norrønt hlessa, av lass

Tyding og bruk

  1. leggje i lass;
    Døme
    • lesse sand;
    • lesse opp bilen
  2. i overført tyding: leggje noko tungt over på nokon andre;
    påleggje
    Døme
    • sjefen leste for mykje arbeid på medarbeidarane

Faste uttrykk

  • lesse av
    ta lass av (bil, vogn eller liknande)
  • lesse på
    leggje lass på (bil, vogn eller liknande)

myrmalm

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

jernmalm som finst i myrar og vatn;
brunjernstein blanda med mellom anna sand

mørtel

substantiv hankjønn

Opphav

frå tysk; same opphav som morter

Tyding og bruk

blanding av sement eller kalk og vatn og sand, brukt til bindemiddel i mur og til murpuss