Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 15 oppslagsord

pund

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt pund; av latin pondus ‘vekt’

Tyding og bruk

  1. eldre norsk vekteining, særleg nytta om skålpund
  2. Døme
    • engelske pund;
    • egyptiske pund
  3. Døme
    • forvalte sitt pund

penny

substantiv hankjønn

Uttale

penˊni

Opphav

same opphav som penning

Tyding og bruk

engelsk mynt = 1/100 pund (2)

note 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt nóti, frå latin; same opphav som nota

Tyding og bruk

  1. merknad, forklaring eller opplysning til dømes nedst på ei bokside eller bak i boka
    Døme
    • faguttrykk blir forklarte i notane
  2. melding frå ei regjering til ei anna
    Døme
    • det er utveksla fleire notar om saka
  3. Døme
    • 100 pund i gull og notar

lodd 1

substantiv inkjekjønn

Opphav

av lågtysk lot ‘bly, vekt’

Tyding og bruk

  1. metallklump med ei viss vekt, brukt til å vege med
    Døme
    • setje eit lodd på vekta
  2. tung metallklump festa i enden av ei snor og brukt til å måle vassdjupn, til å fastsetje vertikal stilling eller til å drive urverk
  3. gammal vekteining, om lag lik 15 gram
    Døme
    • 1 lodd = ¹⁄₃₂ pund

Faste uttrykk

lire 3

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom italiensk; frå latin libra ‘pund, vekt’

Tyding og bruk

tidlegare mynteining i Italia
Døme
  • 1 lire = 100 centesimi

lispund

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt (f)spund; av lågtysk livesch punt, lispunt ‘livlandsk pund’

Tyding og bruk

gammal vekteining, i mellomalderen frå 6 til 9 kilogram, seinare om lag 8 kilogram

shilling

substantiv hankjønn

Uttale

sjilˊling

Opphav

engelsk; same opphav som skilling

Tyding og bruk

  1. tidlegere engelsk mynteining
    Døme
    • 1 shilling = 1/20 pund
  2. mynteining brukt i Kenya, Somalia, Tanzania og Uganda
    Døme
    • i Kenya, Tanzania og Uganda er 1 shilling = 100 cent, i Somalia = 100 centesimi

ta på seg spanderbroka

Tyding og bruk

vere meir raus enn vanleg;

våg 1

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt vág; av vege (2

Tyding og bruk

  1. vektstong (til dømes ein stokk, eit spett) som ein kan flytte noko opp eller ned med når ein bikkar henne over ein vågmat
    Døme
    • få opp den store steinen med ei våg
  2. (skål)vekt
  3. gammal vekteining for tyngre varer, oftast om lag 18 kilogram
    Døme
    • 1 våg = 36 pund

unse

substantiv hokjønn

Opphav

latin uncia¹⁄₁₂ (pund)’ av unus ‘ein’; same opphav som ounce

Tyding og bruk

eldre vekteining for medisinar og edle metall, om lag 30 gram