Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 28 oppslagsord

kvadrant

substantiv hankjønn

Opphav

av latin quadrans ‘firedel’

Tyding og bruk

  1. kvar av dei fire delane to beine linjer som står vinkelrett på kvarandre, deler planet i
  2. firedel av ein sirkel (90°)
  3. eldre astronomisk instrument til å måle høgda over horisonten for ein himmellekam
Artikkelside

knert

substantiv hankjønn

Opphav

samanheng med knort

Tyding og bruk

  1. Døme
    • ta seg ein knert
  2. noko lite i sitt slag
    Døme
    • den vesle knerten av ein planet
  3. liten person;
    Døme
    • knerten hadde begynt på skulen
Artikkelside

inklinasjon

substantiv hankjønn

Opphav

frå latin , av inclinare; jamfør inklinere

Tyding og bruk

  1. i astronomi: vinkel mellom bana (1 til ein planet og jordbana
  2. i geofysikk: vinkel mellom magnetfeltet til jorda og horisontalplanet
Artikkelside

vindskeive linjer

Tyding og bruk

linjer som korkje skjer kvarandre eller ligg i same planet;
Sjå: vindskeiv
Artikkelside

drabant

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom lågtysk; frå tsjekkisk

Tyding og bruk

  1. om eldre tilhøve: livvakt hos ein fyrste
  3. måne til ein planet;
Artikkelside

gravitasjonsfelt

substantiv inkjekjønn

Opphav

jamfør felt (2

Tyding og bruk

felt der gravitasjon verkar, til dømes kring ein planet
Artikkelside

eksoplanet

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

planet (1) som går i bane rundt ei anna stjerne enn sola
Artikkelside

ytre 2

adjektiv

Opphav

norrønt ýtri

Tyding og bruk

  1. som er, ligg lengst ute, lengst frå sentrum;
    òg: som ligg nærmare havet eller havstranda
    Døme
    • rive av det ytre bordlaget;
    • i dei ytre byområda;
    • dei ytre delane av fylket;
    • på ytre sida;
    • fare ytre leia – skipsleia lengst ut mot havet
    • i fotball:
      • spele ytre venstre (høgre) – spele ving;
      • ein ytre planet – planet som har bana si utanfor jordbana
  2. som gjeld, vedkjem overflate, utside eller utsjånad;
    òg: som er audsynt, lett synleg;
    som gjeld, verkar sterkt utetter (men som ikkje femner om det eigenlege, vesentlege);
    Døme
    • eit ytre sår;
    • ytre brigde, former;
    • ytre ære;
    • mange legg lite vekt på slike ytre ting;
    • på det ytre planet;
    • det reint ytre ortografiske;
    • den ytre ramma for motivvalet;
    • det ytre i Tidemands kunst – teknikken
  3. som har opphavet sitt i, samanheng med tilhøve utanfor eins eiga indre verd;
    som kjem, verkar utanfrå
    Døme
    • ytre påverknad;
    • ei ytre årsak;
    • ytre krefter;
    • ytre fiendar

Faste uttrykk

  • i det ytre
    å sjå til, tilsynelatande
  • ytre sekresjon
    i medisin: sekresjon til huda eller til eit av holromma i lekamen, til skilnad frå indre sekresjon
Artikkelside

vindskeiv 1

adjektiv

Tyding og bruk

    • ein vindskeiv planke
  2. i matematikk:

Faste uttrykk

  • vindskeive linjer
    linjer som korkje skjer kvarandre eller ligg i same planet
Artikkelside

vandrestjerne

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

Artikkelside
Side 2 av 3