Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 16 oppslagsord

kull

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå dansk

Tyding og bruk

  1. dyreungar fødde eller klekte samstundes av same mor
    Døme
    • katten har fått eit nytt kull med kattungar
  2. barn fødde av same mor og far
    Døme
    • han hadde fleire kull barn, med fire ulike kvinner
  3. gruppe personar som er fødde i same år, går på same trinn på skule eller liknande;
    Døme
    • eit nytt kull studentar

Faste uttrykk

  • lyse i kull og kjønn
    om eldre forhold: rettsleg anerkjenne eit barn som sitt
Artikkelside

lyse 4

lysa

verb

Opphav

norrønt lýsa; av lys (1 og lys (2

Tyding og bruk

  1. gje frå seg lys;
    skine, stråle
    Døme
    • lampa lyser;
    • månen lyste;
    • det lyste frå vindauget;
    • auga hennar lyste av glede
  2. i overført tyding: bere heilt tydeleg preg av noko;
    vitne om
    Døme
    • eit smil som lyser av vondskap;
    • det lyste dårleg samvit av henne
  3. spreie lys, gjere det lyst på ein stad
    Døme
    • lyse med ei lykt
  4. kunngjere offentleg;
    Døme
    • lyse nokon fredlaus;
    • han lyste til holmgang;
    • dei lyste eigedomen til auksjon
  5. uttrykkje ynske om noko for eit anna menneske
    Døme
    • lyse velsigning over nokon;
    • lyse fred over nokon

Faste uttrykk

  • banne så det lyser
    banne stygt
  • lyse etter
    avertere etter;
    søkje etter
    • lyse etter arbeidskraft;
    • dei lyste etter sjåførar
  • lyse for nokon
    om eldre forhold: kunngjere offentleg at eit par skal gifte seg;
    jamfør lysing (1, 2)
  • lyse i kull og kjønn
    om eldre forhold: rettsleg anerkjenne eit barn som sitt
  • lyse opp
    • spreie lys utover
      • lyskastaren lyste opp på stadionet
    • bli opphaldsvêr;
      lysne, klarne, lette
      • stormen stilna, og det lyste opp
    • sjå gladare eller ivrigare ut
      • andletet hans lyste opp
    • spreie glede eller interesse;
      kvikke opp
      • dei gode fagartiklane lyser opp i avisa
  • lyse ut
    kunngjere at det er ope for å søkje, stemme eller liknande
    • stillinga blir lyst ut neste veke;
    • lyse ut nyval;
    • regjeringa lyste ut nye blokker for oljeleiting
Artikkelside

lyse i kull og kjønn

Tyding og bruk

om eldre forhold: rettsleg anerkjenne eit barn som sitt;
Sjå: kull, lyse
Artikkelside

kulling

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

person frå same kull (3) eller skuleår;
Artikkelside

kullkamerat

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

person frå same kull (3) eller skuleår
Døme
  • dei var kullkameratar frå 1980
Artikkelside

kvelpekull, kvalpekull

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

kull (1) med kvelpar
Artikkelside

føstre

substantiv inkjekjønn

Opphav

av foster

Tyding og bruk

Døme
  • rypeføstre
Artikkelside

haremor

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. ho av hare med ungar
    Døme
    • ei haremor får vanlegvis to til tre kull med ungar i løpet av sesongen
  2. i overført tyding: mor som er likesæl med barnet sitt;
    lite omsorgsfull mor
    Døme
    • ho er ei tankelaus haremor
Artikkelside

særkull

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

kull av heilsøsken i høve til halvsyskena deira
Artikkelside

årskull

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. Døme
    • artiumsprosenten for heile årskullet var i somme fylke nede i 2 %
  2. personar som skal undervisast saman eller på same steget eller som tek (har teke) ein avsluttande eksamen i same året
Artikkelside
Side 1 av 2