Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 29 oppslagsord

helg

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt helgr; samanheng med heilag

Tyding og bruk

  1. kyrkjeleg høgtids- eller kviledag;
    lengre kyrkjehøgtid
    Døme
    • ringje helga inn
  2. tidsrom ein har fri frå arbeidet i samband med søndag;
    perioden frå fredag ettermiddag til måndag morgon;
    Døme
    • reise heim i helgane;
    • bli ferdig med arbeidet til helga;
    • dei tek tidleg helg denne veka;
    • vi planlegg ei helg i London;
    • eg er tilbake på kontoret over helga;
    • både kvardag og helg
Artikkelside

helge

helga

verb

Opphav

norrønt helga

Tyding og bruk

  1. halde heilag (1);
    gjere heilag;

Faste uttrykk

  • målet helgar middelet
    eit godt føremål rettferdiggjer det å bruke tvilsame eller umuralske framgangsmåtar
Artikkelside

pløye

pløya

verb

Opphav

norrønt plǿgja

Tyding og bruk

  1. vende det øvste jordlaget med plog (1)
    Døme
    • pløye eit jordstykke
    • brukt som adjektiv:
      • pløgd mark
  2. bane veg, som med ein plog
    Døme
    • han pløgde seg gjennom folkemengda
  3. i overført tyding: føre, bringe
    Døme
    • avkastinga vart pløgd inn att i nye investeringar

Faste uttrykk

  • pløye gjennom
    lese ei bok eller eit dokument snøgt
    • han pløgde gjennom boka i løpet av ei helg
  • pløye ned
    • få ned i jorda ved hjelp av plog
      • dei måtte pløye ned avlingane sine
    • meie ned
      • gjerdet vart pløgd ned av bussen
  • pløye opp
    • pløye (udyrka) mark (for å gjere ho klar til dyrking)
      • pløye opp ein åker
    • øydeleggje ved å grave eller brøyte seg veg
      • snøskuterane pløyer opp skiløypene
    • få opp av jorda ved hjelp av plog
      • han pløgde opp ein armring frå vikingtida
Artikkelside

oval 2

adjektiv

Opphav

gjennom tysk, etter fransk; frå latin , av ovum ‘egg’

Tyding og bruk

avlangt rund;
Døme
  • eit ovalt andlet;
  • eit bilete i ei oval ramme

Faste uttrykk

  • oval helg/weekend
    langhelg
    • vi tok ei oval helg i Paris
Artikkelside

oval helg/weekend

Tyding og bruk

langhelg;
Sjå: oval
Døme
  • vi tok ei oval helg i Paris
Artikkelside

palmehelg

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

helg med palmesøndag
Artikkelside

nyttårshelg, nyårshelg

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

helg eller fridagar rundt 1. januar
Døme
  • nyttårshelga var travel for politiet
Artikkelside

langhelg

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

helg (2) som varer lenger enn vanleg, til dømes frå torsdag til søndag
Døme
  • ta seg langhelg
Artikkelside

helgefyll

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

fyll (1 i samband med helg (2)
Døme
  • kombinere den tradisjonelle helgefylla med høgt inntak av alkohol på kvardagar
Artikkelside

helgetur

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

reise i samband med helg (2)
Døme
  • ta ein helgetur til København
Artikkelside
Side 1 av 3