Avansert søk

Nynorskordboka 6 oppslagsord

grunnlov

substantiv hankjønn eller hokjønn

Tyding og bruk

lov som fastset riksskipnaden i eit land

Døme

Grunnlova el.Grunnloven – den norske grunnlova frå 1814;
dette er ikkje etter Grunnlova;
følgje Grunnlova

lov 1

substantiv hankjønn eller hokjønn

Opphav

frå dansk, av norrønt lǫg, fleirtal av lag, opphavleg ‘det som er fastsett’; jamfør leggje (6)

Tyding og bruk

rettsregel som er vedteken av styresmaktene i samsvar med grunnlov og sedvanerett
Døme
- bryte lova;
- vedta ei lov;
- i lovs form;
- lov om målbruk i offentleg teneste;
- heling er forbode etter lova
- - arbeidsmiljølov
  - grunnlov
  - offentleglov
  - straffelov
brukt som etterledd i samansetningar: ord for ein type rettsregel
- - rammelov
  - særlov
samling av rettsreglar som gjeld i eit land eller på eit saksområde
Døme
- gjeldande norsk lov;
- alle er like for lova;
- lov og rett;
- lov og orden
i bibelmål: (samling av) påbod frå Gud til menneska
Døme
- lova og profetane
- - Moselova
vedtekt(er) for eit lag eller ein samskipnad
- - speidarlov
setning eller formel som uttrykkjer eit forhold som på visse vilkår er konstant
Døme
- økonomiske lover;
- Parkinsons lov
- - lydlov
  - naturlov
  - tråleikslov
  - tyngdelov
norm, rettesnor, konvensjon
Døme
- uskrivne lover for takt og tone
- - morallov
brukt som adjektiv: lovleg, tillaten
Døme
- det er lov;
- det er ikkje lov å gjere det og det

Faste uttrykk

lov og dom
rettargang
bli fengsla utan lov og dom
lovas lange arm
politiet, rettsvesenet
dei vart innhenta av lovas lange arm

mai

substantiv hankjønn

Opphav

frå latin, etter guden Maius

Tyding og bruk

den femte månaden i året

Døme

i mai månad;
dei første dagane i mai;
Noreg fekk eiga grunnlov 17. mai 1814

konstitusjon

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

mellombels tilsetjing
grunnlov;
riksskipnad
medfødd helsetilstand

grunnlovsdag

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

årsdag for vedtaking av ei grunnlov

Døme

grunnlovsdagen 17. mai

grunnlovfest, grunnlovfesta

adjektiv

Tyding og bruk

fastsett i ei grunnlov