Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 9 oppslagsord

grunnflate

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

(plan, vassrett) flate, areal som ein (geometrisk) lekam eller til dømes eit hus kviler på
Døme
  • rommålet av kubusen er grunnflata gonger høgda;
  • huset har ei grunnflate på 100 m2

briljant 1

substantiv hankjønn

Uttale

briljanˊt; briljanˊgt

Opphav

av fransk briller ‘stråle’; same opphav som briljant (2

Tyding og bruk

edelstein tilslipt som to avkorta pyramidar med sams grunnflate og slipt i mange fasettar
Døme
  • store briljantar i dronningkrona

kjegle 1

substantiv hokjønn

Opphav

av lågtysk kegel

Tyding og bruk

  1. geometrisk figur med plan, rund grunnflate og ei sideflate som endar i ein spiss
  2. gjenstand med form som minner om ei kjegle (1, 1);
    flaskeliknande gjenstand brukt i kjeglespel

vinkelstove, vinkelstue

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

stove med L-forma grunnflate

taketasje

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

øvste etasje med mindre grunnflate enn nest øvste, slik at taket blir delt mellom begge; jamfør tak (1, 1)

skivehus

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

høghus med lang og smal rektangulær grunnflate

pyramide

substantiv hankjønn

Opphav

frå gresk

Tyding og bruk

  1. lekam med fleirkanta grunnflate og trekanta sider som øvst går saman i ein spiss
  2. byggverk som liknar pyramide (1)
    Døme
    • pyramidane i Egypt
    • i overført tyding:
      • maktpyramiden i samfunnet

punkthus

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

høgt hus med lita grunnflate;

basis

substantiv hankjønn

Opphav

frå gresk ‘grunnvoll’, opphavleg ‘steg’

Tyding og bruk

  1. fundament, underlag (for eit byggverk);
    fot (5) på ei søyle
  2. grunnlag, føresetnad for noko
    Døme
    • drøfte spørsmålet på brei basis;
    • arbeide på frivillig basis
  3. i matematikk: grunnflate i sylinder, kjegle og liknande;
    grunntal (1) i eit tal- eller logaritmesystem
  4. i landmåling: avstandsmålt linje som dannar grunnlag for målestokken i triangulering
  5. grunndel av noko
    Døme
    • måling med olje som basis