Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 78 oppslagsord

fenomen

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå gresk eigenleg perfektum partisipp av phainesthai ‘vise seg’

Tyding og bruk

  1. det som blir oppfatta av sansane (stundom til skilnad frå tinga i seg sjølve);
    noko som finst eller hender;
    Døme
    • fenomenet nordlys;
    • (skattesvik, arbeidsglede e l er) eit vanleg, uvanleg, sjeldsynt, merkeleg fenomen
  2. noko(n) som er uvanleg eller framifrå;
    Døme
    • ho er eit fenomen til å snikre
Artikkelside

prosodi

substantiv hankjønn

Opphav

av gresk pros ‘til, med’ og ode ‘song’

Tyding og bruk

  1. i språkvitskap: (lære om) fonetiske fenomen som omfattar rekkjer av språklydar (til dømes stavingar og ord), mellom anna trykk og tonelag
  2. lære om (antikk) versekunst: verselære bygd på stavingslengd
Artikkelside

forhold

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå tysk

Tyding og bruk

  1. omstende eller ytre vilkår for korleis noko artar seg;
    Døme
    • eksperimentere under trygge og kontrollerte forhold;
    • dårlege forhold for opplæring;
    • forholda er skiftande gjennom året;
    • tilpasse seg etter lokale forhold
  2. relasjon eller samband mellom to personar, fenomen eller liknande;
    innbyrdes stilling
    Døme
    • ho har eit nært forhold til høgtida;
    • dei to har alltid hatt eit dårleg forhold
  3. romantisk eller seksuelt samband mellom personar
    Døme
    • vere i eit forhold;
    • dei hadde eit forhold for lenge sidan
  4. proporsjon eller samsvar mellom ulike faktorar
    Døme
    • eit nært forhold mellom det gamle og det nye;
    • forholdet mellom teori og praksis

Faste uttrykk

  • i forhold til
    jamført eller samanlikna med;
    vurdert opp mot
    • inntekta er stor i forhold til investeringa
Artikkelside

oversanseleg

adjektiv

Tyding og bruk

som ikkje kan sansast;
Døme
  • oversanselege fenomen
Artikkelside

pauperisme

substantiv hankjønn

Opphav

av latin pauper ‘fattig’

Tyding og bruk

fattigdom (som sosialt fenomen)
Artikkelside

okkultisme

substantiv hankjønn

Opphav

frå fransk eller tysk

Tyding og bruk

lære om okkulte fenomen;
gransking av løynde, ukjende krefter i naturen og menneskelivet;
interesse for alt mystisk;
Artikkelside

okkult

adjektiv

Opphav

frå latin

Tyding og bruk

som kjem av ukjende krefter;
Døme
  • okkulte fenomen
Artikkelside

ovring

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

det at noko ovrar seg;
tilsynekomst;
Døme
  • ei sjeldan ovring
Artikkelside

opinionsdannande

adjektiv

Opphav

av opinion

Tyding og bruk

som formar folkemeininga
Døme
  • sjå på fredsrørsla som eit internasjonalt, opinionsdannande fenomen
Artikkelside

isokron 1

substantiv hankjønn

Opphav

av gresk khronos ‘tid’

Tyding og bruk

linje mellom punkt der eit fenomen syner seg samtidig
Artikkelside
Side 1 av 8