Avansert søk

Vanleg søk

Nynorskordboka 19 oppslagsord

dryg

adjektiv

Opphav

norrønt drjúgr

Tyding og bruk

som varer lenge eller når langt;
haldbar (1)
Døme
- dryg mat som mettar mange;
- vere dryg i bruk
som er slitsam eller strevsam (2);
langvarig, keisam;
jamfør langdryg
Døme
- ei dryg reise;
- den siste bakken var den drygaste;
- dei brukte mange dryge timar i møtelokalet
stor (1)
Døme
- vere dryg over baken;
- han var dryg over aksla;
- ein dryg slurk
litt meir enn;
god
Døme
- drygt fem kilo;
- skumme gjennom dryge hundre sider med tekst;
- ein dryg time;
- det var vel ein dryg månad sidan
som bryt konvensjonar;
grov (3, 5), upassande
Døme
- dryge skuldingar;
- ei dryg historie;
- i drygaste laget;
- prisen er for dryg

Artikkelside

dryge

dryga

verb

Opphav

norrønt drýgja; av dryg

Tyding og bruk

få til å vare eller nå lenger;
gjere drygare
Døme
- dryge pengane;
- dryge kjøtdeigen med soyamjøl
vare lenge eller forlengje;
dra ut
Døme
- avtala drygde ut;
- oppussinga av huset dryger nok minst ein månad til;
- eg skal ikkje dryge tida meir enn naudsynleg
utsetje (1) eller bli utsett;
vente (2
Døme
- dryge lenge med svaret;
- dryge bryllaupet til neste år

Artikkelside

holleg

adjektiv

Opphav

norrønt holliga adverb; av holl

Tyding og bruk

omhugsam
sterk, dryg, traust
Døme
- ein holleg kar
- som adverb: rikeleg;
  nokså;
  fulla
  holleg lite, mykje;
  det er holleg så at det vil vere kaldt

Artikkelside

holl

adjektiv

Opphav

norrønt hollr

Tyding og bruk

velvillig;
påliteleg, trufast, traust
dryg, stor
Døme
- ei holl tynne

Artikkelside

sid

adjektiv

Opphav

norrønt síðr

Tyding og bruk

som heng eller rekk langt ned
Døme
- ein sid kjole;
- vere sid i baken
- - fotsid
som ligg lågt i lendet og er fuktig;
myrete, våtlendt
Døme
- side myrar
dryg, grepa, kraftig
Døme
- ta ein sid slurk;
- sid til å drikke

Artikkelside

god

adjektiv

Opphav

norrønt góðr; jamfør betre ( og best (

Tyding og bruk

av høg kvalitet;
bra, fin, framifrå;
tilfredsstillande, gagnleg, tenleg
Døme
- eit godt hus;
- gode vegar;
- lese gode bøker;
- ynskje seg godt vêr;
- ha god helse;
- få ein god idé;
- ha godt samvit;
- med godt humør;
- gjere ein god handel;
- det var eit godt hopp;
- ein god prestasjon;
- det er gode tider for bransjen;
- i gode, gamle dagar;
- kva er det godt for?
- den er god!
- brukt som adverb
  gjere så godt ein kan;
  kome godt overeins;
  det er godt gjort å …;
  syngje godt;
  snakke godt for seg;
  kjem du? Godt!
om person: dugande, dyktig, flink
Døme
- ein god pianist;
- ein god lærar;
- vere god i fransk;
- ho var god på skeiser;
- han er god til å teikne
om person eller kroppsfunksjon: frisk, bra (2)
Døme
- eg er ikkje god i magen;
- bli god att i foten
som gjev velvære;
som ein nyt;
velsmakande, velluktande;
behageleg
Døme
- ete god mat;
- drikke god vin;
- sitje i ein god stol;
- det er godt og varmt inne
- brukt som adverb
  det luktar godt;
  sitje godt;
  ha det godt;
  dei levde godt;
  det gjer meg godt å høyre det
stor, romsleg;
rikeleg;
dryg (4)
Døme
- ha god plass;
- ha god tid;
- ha god råd;
- ein god slump pengar;
- det var godt om plass på stranda;
- få god hjelp av nokon;
- ei god mil opp i dalen
brukt som adverb: i høg grad
Døme
- bli godt sliten
enkel, lett (2), grei (3)
Døme
- det er ikkje så godt å vite;
- han er ikkje god å tukte
fullgild, fullverdig, velgrunna
Døme
- vere i sin gode rett;
- ha gode grunnar for noko;
- ha god von
gjæv (2, respektabel (1)
Døme
- godt folk;
- alle gode krefter
med moralsk ynskverdige eigenskapar;
som vil eller gjer det rette;
rettferdig, edel;
snill, venleg, velgjerande
Døme
- eit godt menneske;
- Gud er god;
- vere snill og god;
- vere god mot nokon;
- gode gjerningar
- brukt som adverb
  tru godt om nokon
- brukt som substantiv
  gjere det gode;
  ta nokon med det gode;
  striden mellom det gode og det vonde
brukt i utrop
Døme
- gode Gud!
brukt som adverb: vel (2, 8), gjerne (2, 3)
Døme
- det går godt an;
- det kan godt hende;
- det veit du godt;
- du kan godt få bli med;
- ein kan ikkje godt lyge heller
brukt i helsing eller ynske;
jamfør god dag, god kveld, god morgon og god natt
Døme
- god jul!
- god sommar!

Faste uttrykk

ein god del
nokså mange eller mykje
finne for godt
avgjere etter eige skjøn
eg kjem dersom eg finn det for godt
for godt
for alvor;
for alltid
han forlét landet for godt
gje ein god dag i
ikkje bry seg om;
gje blaffen i
han gav ein god dag i arbeidet sitt
gjere det godt
lukkast i det ein gjer
gjere det godt på skulen;
ei verksemd som gjer det godt økonomisk
gjere noko godt att
skape forsoning etter usemje, urett eller krenking
gjere seg godt av
ha nytte eller glede av
gjere seg godt av maten
gjere seg til gode
godgjere seg
godt og vel
litt over
eit underskot på godt og vel 13 millionar;
for godt og vel eit halvt år sidan
gå god for
garantere;
stå inne for
ha godt av
- ha nytte av
  ho vil ha godt av å kome seg litt bort
- vere til pass for
  dei fekk kjeft, men det hadde dei berre godt av
ha noko til gode
ha noko uteståande;
ha noko (positivt) i vente
ha pengar til gode;
laget har til gode å vinne ein kamp
kome godt med
vere nyttig å ha
pengane vil kome godt med
kome nokon til gode
bli til gagn for nokon
tiltak som kom industrien til gode
kort og godt
stutt sagt;
rett og slett
det var kort og godt eit hendeleg uhell
like godt
brukt for å uttrykkje at eitt alternativ er like godt som eit anna;
like gjerne
du kan like godt gje opp
seie noko til godt
i spørsmål: fortelje noko;
ha noko å seie
kva seier han til godt?
sitje godt i det
ha god økonomi
sjå godt ut
sjå sunn og frisk ut
ta seg godt ut
sjå pen og velstelt ut
ver så god
- brukt når ein gjev noko til nokon, oppmodar til å forsyne seg med mat eller liknande
  ver så god og et;
  eg har ei gåve til deg. Ver så god
- brukt for å seie at ein har vorte tvinga til noko
  vi måtte ver så god sitje, elles vart det ikkje mat
vere god for
disponere noko som svarer til
ho er god for minst ti millionar
vere like gode
ha like stor skyld