Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 39 oppslagsord

breidd 1, breidde 1

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt breidd; jamfør brei

Tyding og bruk

  1. utstrekning på tvers av lengd eller høgd;
    til skilnad frå lengd (1) og høgd (1)
    Døme
    • breidda på vegen;
    • tøy i ulike breidder og fargar;
    • gå mange i breidda
  2. breidd (1, 1) eit materiale blir selt i
    Døme
    • kjøpe tre breidder gardinstoff
  3. det at noko femner vidt;
    Døme
    • det er viktig å ta vare på breidda i idretten;
    • ta opp heile breidda av spørsmålet
  4. avstand frå ekvator til ein stad, målt i grader (1 på meridianen til staden
    Døme
    • Måløy ligg på 62° nordleg breidd

Faste uttrykk

  • i breidd med
    jamsides med
    • dei kunne ikkje gå i breidd med einannan på den smale stien
Artikkelside

breidd 2, breidde 2

substantiv hokjønn

Opphav

frå bokmål

Faste uttrykk

  • dei skrå breidder
    scena
    • drøyme om å stå på dei skrå breidder
Artikkelside

breie 2

breia

verb

Opphav

norrønt breiða, av breiðr; jamfør brei

Tyding og bruk

  1. strekkje eller falde ut (for å dekkje noko)
    Døme
    • breie duken ut;
    • fuglen breidde ut vengene;
    • breie teppet over seg
  2. leggje utover
    Døme
    • breie gras

Faste uttrykk

  • breie om seg
    spreie seg;
    vekse, auke
    • uroa for framtida breier om seg blant ungdomen
  • breie seg
    • dekkje eit større område litt etter litt
      • elva breier seg utover
    • spreie seg;
      vekse, auke
      • stilla breier seg i rommet;
      • historia breidde seg snøgt mellom elevane
    • ta stort rom; briske seg
      • store hytter som breier seg i landskapet;
      • statsråden står og breier seg med valresultatet
Artikkelside

tvibrei

adjektiv

Tyding og bruk

med dobbel breidd;
Døme
  • tvibrei vev, seng
Artikkelside

høgd, høgde 1

substantiv hokjønn

Opphav

av høg (1

Tyding og bruk

  1. utstrekning oppover;
    til skilnad frå breidd (1, 1) og lengd (1)
    Døme
    • høgd: 1,80 m;
    • vekse i høgda
  2. nivå i høve til eit lågare nivå
    Døme
    • flyet taper høgd
  3. stad eller nivå høgt oppe;
    høgare luftlag
    Døme
    • sveve i høgda
  4. terrengformasjon som ris opp over omgjevnaden;
  5. høgareliggjande strøk eller lende
    Døme
    • feire påske i høgda
  6. i idrett: høgdehopp sjå høgde (2
    Døme
    • hoppe høgd;
    • han var best i høgd
  7. horisontal avdeling av noko;
    Døme
    • bu i andre høgda;
    • hus på tre høgder
  8. i musikk: øvste, høgaste tonane i skalaen eller i ei røyst;
    jamfør tonehøgd
  9. grad av storleik, utvikling eller liknande
    Døme
    • prisane når nye høgder;
    • vere på høgda av karrieren;
    • han har ikkje vore heilt på høgda i det siste

Faste uttrykk

  • høgd over havet
    fastsett mål på kor høgt noko ligg over havflata;
    forkorta hoh.
    • 1000 meters høgd over havet
  • i høgda
    • oppetter
      • byggje i høgda;
      • klatre i høgda
    • i høgareliggjande strok
      • det ligg snø i høgda
    • ikkje meir enn;
      maksimalt, høgst
      • dette har i høgda akademisk interesse;
      • det tek i høgda to timar
  • på høgd med situasjonen
    i stand til å ha kontroll
    • ho kjende seg på høgd med situasjonen;
    • han er ikkje på høgd med situasjonen
  • på høgd med
    • like god;
      jamgod
      • han var på høgd med dei beste
    • på omtrent same breiddegrad som
  • ta høgd for
    ta med i vurderinga, i planlegginga
    • det vart teke høgd for opp mot 70 anløp i året
Artikkelside

bredd

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. øvste kant av eit kar
  2. Døme
    • elva steig over breddene sine
Artikkelside

likklede

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. klede som er breidd over ei likkiste
  2. klede (2 som ein avliden blir kledd og gravlagd i
Artikkelside

lengd, lengde 1

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt lengd, av lang

Tyding og bruk

  1. avstand mellom to endepunkt;
    til skilnad frå høgd (1) og breidd (1, 1)
    Døme
    • måle lengda og breidda på eit rom
  2. stykke av noko langt og smalt
    Døme
    • kappe ein stokk opp i lengder på 60 cm
  3. så lang tid som noko varer
  4. avstand frå nullmeridianen til ein stad, målt i grader på ekvator;
    Døme
    • Vardø ligg på 31° austleg lengd

Faste uttrykk

  • i lengda
    på lang sikt;
    etter som tida går
    • dette går ikkje i lengda
  • strekkje seg i lengda
    vekse seg høgare
Artikkelside

latitude

substantiv hankjønn

Uttale

latituˊde

Opphav

gjennom fransk; frå latin av latus ‘brei’

Tyding og bruk

geografisk breidd;
motsett longitude
Artikkelside

dei skrå breidder

Tyding og bruk

Sjå: breidd
Døme
  • drøyme om å stå på dei skrå breidder
Artikkelside
Side 1 av 4