Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 31 oppslagsord

bly

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt blý

Tyding og bruk

  1. mjukt, blåkvitt tungmetall;
    kjemisk symbol Pb
    Døme
    • vere tung som bly
  2. blykule, blyhagl
    Døme
    • i patrona var det krut og bly
  3. Døme
    • bryte av blyet

plombe

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom fransk; frå latin plumbum ‘bly’

Tyding og bruk

  1. plate av bly, sink, stål eller lakk brukt som forsegling (2)
  2. (eldre) nemning for fylling i tann

Pb

symbol

Opphav

forkorting for latin plumbum

Tyding og bruk

symbol for grunnstoffet bly (1)

molybden

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå gresk ‘blykule’, av molybdos ‘bly’

Tyding og bruk

sølvgrått metallisk grunnstoff (1) med atomnummer 42;
kjemisk symbol Mo

lodd 1

substantiv inkjekjønn

Opphav

av lågtysk lot ‘bly, vekt’

Tyding og bruk

  1. metallklump med ei viss vekt, brukt til å vege med
    Døme
    • setje eit lodd på vekta
  2. tung metallklump festa i enden av ei snor og brukt til å måle vassdjupn, til å fastsetje vertikal stilling eller til å drive urverk
  3. gammal vekteining, om lag lik 15 gram
    Døme
    • 1 lodd = ¹⁄₃₂ pund

Faste uttrykk

blyantmine

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

kjerne, ofte av grafitt, i ein (trykk)blyant;
Døme
  • kjøpe nye blyantminer til trykkblyanten

innfatning

substantiv hokjønn

Opphav

av innfatte

Tyding og bruk

ramme, kant eller list som innfattar noko
Døme
  • briller med svart innfatning;
  • gamle vindauge med innfatning av bly

hagl

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt hagl

Tyding og bruk

  1. nedbør som fell i små, runde isklumpar
    Døme
    • blomstrane vart øydelagde av hagl
  2. kvar av dei snø- eller isklumpane hagl (1) er samansett av
    Døme
    • det var hagl store som erter
  3. lita (bly)kule som blir brukt i haglladning
    Døme
    • rypa fekk eit par hagl i seg

Faste uttrykk

  • tett som hagl
    svært tett
    • meldingane kom tett som hagl

blyfri

adjektiv

Tyding og bruk

utan bly (1);
Døme
  • blyfri bensin

blysambinding

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

sambinding (2) av bly og eitt eller fleire andre grunnstoff