Avansert søk

26 treff

Bokmålsordboka 12 oppslagsord

automat

substantiv hankjønn

Uttale

æutomaˊt

Opphav

av gresk automaton, av automatos ‘selvvirkende’

Betydning og bruk

apparat som (etter at en mekanisme er utløst) virker eller beveger seg av seg selv
Eksempel
  • kjøpe kaffe på automat

brusautomat

substantiv hankjønn

Betydning og bruk

automat der en kan kjøpe brus (1, 2)

program

substantiv intetkjønn

Opphav

av gresk prographein ‘kunngjøre skriftlig i forveien’

Betydning og bruk

  1. plan for en virksomhet, et foretakende eller lignende
    Eksempel
    • sette opp et program for dagens arbeid;
    • turen gikk helt etter programmet
  2. (hefte med) oversikt over innholdet av en teaterforestilling, en konsert, radio- eller fjernsynssendinger eller lignende
    Eksempel
    • har du kjøpt program?
  3. Eksempel
    • ta skuespillet av programmet
  4. sending i radio, fjernsyn eller på nett (1, 6)
    Eksempel
    • et program om Edvard Munch
  5. retningslinjer og mål for et politisk parti, en bevegelse eller lignende
    Eksempel
    • jeg står på partiets program i denne saken
  6. sett av instruksjoner til en datamaskin, en vaskemaskin eller lignende
  7. innstilling på automat eller maskin som gjør at noe blir utført på en viss måte
    Eksempel
    • vaskemaskinen har programmer for ulike tekstiler

Faste uttrykk

  • ha på programmet
    ha planer om
    • hva har du på programmet i kveld?
  • sette på programmet
    planlegge å gjøre
  • stå på programmet
    være planlagt;
    stå for tur

parkeringsautomat

substantiv hankjønn

Betydning og bruk

automat der en kan betale for bruk av en parkeringsplass

innsjekkingsautomat

substantiv hankjønn

Betydning og bruk

automat for innsjekking, særlig på flyplass
Eksempel
  • bruke innsjekkingsautomaten på flyplassen

minibank

substantiv hankjønn

Opphav

av mini

Betydning og bruk

automat som utfører banktjenester, særlig utbetaling av kontanter

kontantautomat

substantiv hankjønn

Betydning og bruk

automat i bank der kontoinnehavere kan ta ut kontanter;

valgomat

substantiv hankjønn

Opphav

av valg og automat

Betydning og bruk

test der resultatet viser hvilket politisk parti en deler flest synspunkter med

spilleautomat, spelleautomat

substantiv hankjønn

Betydning og bruk

automat til å spille på med penger eller spillemerker

automatisk

adjektiv

Uttale

æutomaˊtisk

Opphav

av automat

Betydning og bruk

  1. som er et resultat av en fast framgangsmåte;
    rutinemessig
    Eksempel
    • reagere automatisk
  2. som fungerer uten menneskelig innvirkning
    Eksempel
    • automatisk trafikk-kontroll

Nynorskordboka 14 oppslagsord

automat

substantiv hankjønn

Uttale

æutomaˊt

Opphav

av gresk automaton, av automatos ‘sjølvverkande’

Tyding og bruk

apparat som (etter at ein mekanisme er utløyst) verkar eller rører seg av seg sjølv
Døme
  • kjøpe kaffi på ein automat

brusautomat

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

automat der ein kan kjøpe brus (1, 2)

program

substantiv inkjekjønn

Opphav

av gresk prographein ‘kunngjere skriftleg på førehand’

Tyding og bruk

  1. plan for ei verksemd, eit tiltak eller liknande
    Døme
    • turen gjekk etter programmet
  2. (hefte med) oversyn over ei tilskiping, ei teaterframsyning, ein konsert, radio- eller fjernsynssendingar eller liknande
    Døme
    • har du kjøpt program?
  3. Døme
    • ta filmen av programmet
  4. sending i radio, fjernsyn eller på nett (1, 6)
    Døme
    • eit program om Hulda Garborg
  5. retningslinjer for ein organisasjon, eit politisk parti eller liknande
    Døme
    • partiets program
  6. sett av instruksjonar for ein teknisk prosess
  7. innstilling på automat eller maskin som gjer at noko blir utført på ein viss måte
    Døme
    • vaskemaskina har program for til dømes ullvask

Faste uttrykk

  • ha på programmet
    ha planar om
    • kva har du på programmet i kveld?
  • setje på programmet
    ta med på liste over gjeremål
  • stå på programmet
    vere planlagt;
    stå for tur

parkeringsautomat

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

automat der ein kan betale for bruk av ein parkeringsplass

innsjekkingsautomat

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

automat for innsjekking, særleg på flyplass
Døme
  • vi får stille oss i kø framfor innsjekkingsautomatane

minibank

substantiv hankjønn

Opphav

av mini

Tyding og bruk

automat som utfører banktenester, særleg utbetaling av kontantar

kontantautomat

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

automat i ein bank der kontohavarar kan ta ut kontantar;

innkast

substantiv inkjekjønn

Opphav

av inn (2 og kaste (3

Tyding og bruk

  1. i fotball: kast inn på bana frå sidelinja
    Døme
    • Rosenborg fekk innkast;
    • lange innkast
  2. stad der noko blir kasta eller putta inn
    Døme
    • innkastet i ein automat
  3. merknad, utsegn
    Døme
    • spontane innkast om likt og ulikt

valomat

substantiv hankjønn

Opphav

av val (3 og automat

Tyding og bruk

test der resultatet viser kva politisk parti ein deler flest synspunkt med

speleautomat

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

automat til å spele (med pengar eller spelemerke) på