Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 513 oppslagsord

plumpe ut

Tyding og bruk

Sjå: plumpe
  1. seie noko uforvarande;
    forsnakke seg
    Døme
    • ho plumpa ut med sanninga
  2. om ytring: bli sagt på ein uoverlagt eller klossete måte
    Døme
    • han skulle ikkje sagt det, men det berre plumpa ut av han
Artikkelside

plumpe

plumpa

verb

Tyding og bruk

falle eller tråkke i vatn, gjørme eller liknande med ein dump lyd
Døme
  • ungen plumpa i sølevatnet

Faste uttrykk

  • plumpe uti
    seie noko dumt;
    dumme seg ut
  • plumpe ut
    • seie noko uforvarande;
      forsnakke seg
      • ho plumpa ut med sanninga
    • om ytring: bli sagt på ein uoverlagt eller klossete måte
      • han skulle ikkje sagt det, men det berre plumpa ut av han
Artikkelside

aksel 1

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt ǫxl

Tyding og bruk

  1. kroppsdel mellom hals og overarm;
    Døme
    • leggje armen kring akslene til nokon;
    • skyte akslene i vêret
  2. rundvoren høgd i fjellside (nedover frå høgste toppen)

Faste uttrykk

  • dra på akslene
    likesælt eller forakteleg vise at noko er leitt eller ikkje som det skal, men lite og inkje å gjere ved
  • på aksel gevær!
    brukt i militært kommandorop om å kvile eit gevær mot skuldra
Artikkelside

kald krig

Tyding og bruk

spent og fiendtleg tilhøve mellom to eller fleire statar, men utan våpenbruk;
Sjå: kald, krig
Artikkelside

menopause

substantiv hankjønn

Opphav

av gresk men ‘månad’, meno- ‘månads-'

Tyding og bruk

endeleg stans i menstruasjonen i klimakteriet
Artikkelside

mensendieckgymnastikk

substantiv hankjønn

Uttale

menˊsendik-

Opphav

etter namnet til den amerikanske legen B. Mensendieck, 1864–1957

Tyding og bruk

førebyggjande gymnastikk som øver opp harmonisk muskelarbeid gjennom haldnings- og avspenningsøvingar
Artikkelside

menarche, menarke

substantiv hankjønn

Uttale

menarˋke

Opphav

nylaging av gresk men ‘månad’ og arkhe ‘byrjing’

Tyding og bruk

første menstruasjon
Artikkelside

mentor

substantiv hankjønn

Uttale

menˊtor, i fleirtal menˊtorar eller mentoˊrar

Opphav

etter gresk Mentor, namnet til Odyssevs’ ven, som var rådgjevar for sonen hans

Tyding og bruk

(eldre og) erfaren person som underviser, rettleier og gjev råd;
Artikkelside

meson

substantiv inkjekjønn

Opphav

av gresk mesos ‘i midten’

Tyding og bruk

ustabil, kortliva elementærpartikkel som er tyngre enn eit elektron, men lettare enn eit proton;
jamfør myon
Artikkelside

med/ved eit pennestrøk

Tyding og bruk

med ei underskrift, ei overstryking, ein kort merknad eller liknande (som ikkje krev stor innsats, men som får store konsekvensar);
Døme
  • over 30 viktige distriktsarbeidsplassar vart fjerna med eit pennestrøk
Artikkelside
Side 2 av 52