Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 26 oppslagsord

tut 1

substantiv hankjønn

Opphav

samanheng med tyte (1; tyte (3 og tytebær

Tyding og bruk

  1. røyr- eller renneforma framspring på behaldar til å helle væske gjennom
    Døme
    • tuten på kanna, flaska, mugga
  2. trektforma opning for lyden på blåseinstrument, gammaldags grammofon o a
  3. trut, (spiss) munn
    Døme
    • kysse nokon på tuten;
    • gjere tut – lage trutmunn
Artikkelside

tut 2

substantiv inkjekjønn

Opphav

av tute (2

Tyding og bruk

lyd frå noko(n) som tutar
Døme
  • høyre tutet frå bilen, luren, ulvane, ungane;
  • blåse to tut i hornet
Artikkelside

tute 2

tuta

verb

Opphav

frå lågtysk ‘blåse i horn’, opphavleg lydord, samanheng med tut (1; jamfør tyte (2

Tyding og bruk

  1. Døme
    • ulven, ugla, vinden tutar;
    • ein får tute med dei ulvane ein er i lag med – ein får gjere som dei ein omgåst;
    • båten, bilen, toget tutar – i ei fløyte el. eit horn som signal
  2. blåse med lange støytar (i eit musikkinstrument)
    Døme
    • han tutar i luren, hornet
  3. gråte (sterkt), skrike
    Døme
    • eg er så lei meg at eg kunne tute;
    • kva tutar du for?

Faste uttrykk

  • tuta øyra fulle
    stadig høyre om noko
    • han fekk tuta øyra fulle med reklame
Artikkelside

øltrøys

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

trøys, skål med tut eller avløpsrenne på sida til å drikke øl av
Artikkelside

dyse

substantiv hokjønn

Opphav

gjennom tysk; frå slavisk dusja ‘ande, sjel’

Tyding og bruk

tut som regulerer væske eller gass som strøymer ut frå eit røyr
Døme
  • eit brannslukkingsanlegg med dyser i taket
Artikkelside

sausenebb

substantiv hankjønn eller inkjekjønn

sausenebbe

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

sausekopp med spiss tut
Artikkelside

tøddel

substantiv hankjønn

Opphav

lågtysk tuttel, opphavleg ‘brystvorte’, samanheng med I tut

Tyding og bruk

  1. prikk(ar), strek(ar) over bokstavteikn for å markere uttale eller ein ny bokstav
    Døme
    • ä er a med tødlar
  2. Døme
    • ikkje forandre ein tøddel i lova – ikkje det minste;
    • eg skjønar, høyrer ikkje ein tøddel av det ho seier
Artikkelside

tyte 3

tyta

verb

Opphav

av tut (1; jamfør tyte (2

Tyding og bruk

  1. stikke (ut, fram, særleg på grunn av for liten plass)
    Døme
    • papira tyter ut av lommene
  2. piple, sive, sige (ut, fram)
    Døme
    • vatnet tyter (ut, fram) gjennom alle sprekkane
Artikkelside

tyte 1

substantiv hokjønn

Opphav

av tut (1

Tyding og bruk

  1. knute, knart, klump på overflate;
  2. hard steinknute inni mjukare steinslag
Artikkelside

kanne 1

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt kanna

Tyding og bruk

  1. behaldar med tut, hank og lok til å skjenkje av eller helle frå
  2. eldre mål for væske: to pottar
    Døme
    • ei kanne = 1,93 l;
    • be om ei kanne øl
Artikkelside
Side 1 av 3