Avansert søk

Nynorskordboka 6 oppslagsord

tiriltunge

substantiv hokjønn

Opphav

førsteleddet samanheng med tir

Tyding og bruk

(plante av) art i ertefamilien;

Lotus corniculatus

lotus

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom latin og gresk lotos; frå semittisk

Tyding og bruk

asiatisk vassplante med store kvite eller rosa blomstrar og blad som flyt på vatnet;
Nelumbo nucifera
egyptisk vassplante med kvite eller blå blomstrar;
Nymphaea lotus
tiriltunge

mariagullsko

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

katteklo

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

klo på katt
Døme
- katten har skarpe klør
tiriltunge

geitklauv

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

tunge 1

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt tunga; samanheng med latin lingua ‘tunge, språk’

Tyding og bruk

beinlaust, muskuløst organ i munnhola hos menneske og dyr
Døme
- sleikje med tunga;
- (kunne ha) bite seg i tunga – til dømes med det same ein har sagt noko ein angrar
- på eller av dyr, mellom anna som matrett:
  torsketunge;
  smørbrød med tunge – til dømes av storfe
- om tunga som talereiskap:
  eg vil ikkje ta ordet på tunga;
  ha skarp tunge;
  tøyme tunga si;
  vonde tunger (seier at …) – folk som sladrar og vil sverte ein
språk, tungemål
Døme
- framand tunge;
- norsk tunge;
- dansk tunge – nordisk språk i mellomalderen
noko som liknar ei tunge (1, 1)
Døme
- bretunge;
- eldtunge;
- landtunge;
- tiriltunge;
- breen endar i ei tunge nedover dalen;
- kjolen hadde tunger i halslinninga;
- tunge i ein pens – rørleg skjenedel i sporveksel;
- tungene på bekaren;
- tunga i kilenota
- visar på vektskål
flyndrefisken Solea solea

Faste uttrykk

ha på tunga
hugsar (noko) nesten, skulle til å seie (noko)
halde tunga beint i munnen
konsentrere seg for å halde jamvekta, passa på at alt går rett føre seg
rette tunge
strekkje ut tunga som uttrykk for vanvørdnad el. hovmod
tale i tunger
under ekstase tale språk ein ikkje har lært
tale med to tunger
seie snart det eine, snart det andre
tunga på vektskåla
det som kan avgjera ei sak