Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
10 treff

Nynorskordboka 10 oppslagsord

territorium

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå latin, av terra ‘jord, land’

Tyding og bruk

  1. Døme
    • landet dekkjer eit stort territorium
  2. område (av land og hav) som ein stat har jurisdiksjon (1) over
    Døme
    • norsk territorium
  3. i overført tyding: interesse- eller fagområde
    Døme
    • lyrikk er eit ukjent territorium for han
Artikkelside

stamme 1

substantiv hankjønn eller hokjønn

Opphav

frå lågtysk; samanheng med stå (3

Tyding og bruk

  1. kraftig, loddrett del av eit tre eller ei stor plante som går frå rota og deler seg ut i greiner;
    Døme
    • ei slank stamme;
    • borken på stamma var tjukk og knudrete
  2. fast del av eit heile, ei gruppe eller liknande;
    hovuddel, kjerne
    Døme
    • byggje opp ei stamme av dugande fagfolk;
    • desse spelarane er stamma i laget
  3. gruppe menneske med felles opphav, kultur, språk og territorium;
    Døme
    • germanske stammar
  4. fast bestand (1 av ei dyre- eller planteart
  5. i språkvitskap: del av eit ord som er att når bøyingsendingar er tekne bort;
    Døme
    • 'sov-' er stamma av verbet å sove

Faste uttrykk

  • eplet fell ikkje langt frå stamma
    brukt om person som liknar far sin eller mor si
  • siste skot på stamma
    siste nykomar eller tilvekst innanfor eit visst felt eller ei viss gruppe
Artikkelside

territorial

adjektiv

Opphav

frå fransk; jamfør territorium

Tyding og bruk

som gjeld eit landområde eller ein stat
Døme
  • territorial integritet

Faste uttrykk

  • territoriale krav
    krav på landområde
Artikkelside

territorialrett

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

styringsrett til ein stat innanfor sitt eige territorium
Artikkelside

eksterritorial

adjektiv

Opphav

gjennom fransk, frå latin; av eks- og territorium

Tyding og bruk

som er utanfor området til ein stat, eller som ikkje ligg under styresmaktene i staten
Døme
  • eksterritorial rett;
  • ei nomadisk eksterritorial folkegruppe
Artikkelside

landgang

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. det å gå i land frå eit fartøy;
    det å setje i land militære troppar (på fiendtleg territorium)
    Døme
    • bli nekta landgang;
    • gjere landgang;
    • den allierte landgangen i Frankrike
  2. bru eller trapp frå fartøy til bryggje eller kai
    Døme
    • ta inn landgangen
  3. lang brødskive med fleire slag pålegg
Artikkelside

landområde

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

område på landjorda;
motsett havområde
Døme
  • kongen rådde over store landområde
Artikkelside

område 1

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå svensk , av råda om ‘råde for’, opphavleg ‘distrikt som ein rår over’

Tyding og bruk

  1. (avgrensa) del av land eller hav;
    distrikt, territorium
    Døme
    • okkupert område;
    • eit stort område med dyrka mark
  2. Døme
    • vere spesialist på eit område;
    • siste nytt på området
Artikkelside

ukrainsk 2

adjektiv

Uttale

ukra-iˊnsk

Tyding og bruk

som gjeld Ukraina og ukrainarar
Døme
  • ukrainsk territorium
Artikkelside

sjøterritorium

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

del av havet ved kysten med luftrommet over og grunnen under som ein stat har overhøgd over;
Artikkelside