Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
208 treff

Nynorskordboka 208 oppslagsord

straum

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt straumr

Tyding og bruk

  1. heller sterk og jamn rørsle i væske eller gass
    Døme
    • det er sterk straum i elva
  2. væske eller gass som strøymer
    Døme
    • ein straum av lava kom frå fjellet
  3. stad der vatn eller sjø strøymer
    Døme
    • straumen ovanfor sundet;
    • fisken står i straumen
  4. jamn og rikeleg mengd;
    Døme
    • ein straum av bilar;
    • få ein straum av klager;
    • ein straum av ord;
    • ein straum av folk
  5. elektrisitet (1) (som følgjer leidningsnettet ut til forbrukarar)
    Døme
    • elektrisk straum;
    • ha innlagd straum på hytta;
    • spare på straumen;
    • straumen var borte i to timar

Faste uttrykk

  • følgje med straumen
    følgje rådande oppfatning
  • gå mot straumen
    gå mot rådande oppfatning
  • i strie straumar
    i stor mengd
    • ølet flaut i strie straumar;
    • det kom folk i strie straumar
  • kjerringa mot straumen
    vrang og eigensindig person
Artikkelside

understraum

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. straum (1) under vassflata
  2. ikkje tydeleg, men merkbar reaksjon eller stemning
    Døme
    • ein understraum i sinnet;
    • ein roman med politiske understraumar
Artikkelside

tungetale

substantiv hankjønn eller hokjønn

Tyding og bruk

  1. uforståeleg straum av lydar eller ord frå ein person i religiøs ekstase;
    Døme
    • pinsevenene har møte med tungetale
  2. diffus, mangtydig tale
    Døme
    • innlegget var rein tungetale
Artikkelside

stråle 1

substantiv hankjønn

Opphav

frå lågtysk, opphavleg ‘pil’

Tyding og bruk

  1. stripe av lys
    Døme
    • strålane frå gatelyktene;
    • strålane frå sola
  2. energibølgje som går i rett linje
    Døme
    • ein stråle gjennom lufta
  3. tynn straum av væske eller damp
    Døme
    • rette strålen frå brannslangen mot elden;
    • ein stråle med varmt vatn
  4. rett linje i ein stjerneforma figur eller liknande som går ut frå eit midtpunkt
    Døme
    • ein stråle kan gå i mange retningar
Artikkelside

strøyming 1

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

Døme
  • ei strøyming i sjøen
Artikkelside

sterkstraum

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

elektrisk straum med høg spenning, brukt i energiforsyning;
til skilnad frå svakstraum
Artikkelside

stengje, stenge 2

stengja, stenga

verb

Opphav

norrønt stengja; av stong

Tyding og bruk

  1. late att (og låse)
    Døme
    • stengje døra
  2. bli lukka (3 og låst
    Døme
    • kafeen stengjer klokka 20
  3. hindre, sperre, blokkere
    Døme
    • stengje for utsynet;
    • krigsskip stengde fjordmunningen
  4. fange fisk i steng (1)
    Døme
    • stengje 70 hl sild

Faste uttrykk

  • stengje av
    • skru av (straum, vatn eller liknande)
    • skilje ut og sperre tilgang
      • stengje av eit område
  • stengje inne
    sperre inne;
    isolere
    • stengje inne katten;
    • bli stengd inne i arresten
  • stengje ned
    avslutte verksemd
    • stengje ned produksjonen
  • stengje ute
    lage hindringar for
    • stengje ute konkurrentar
Artikkelside

straud

substantiv hokjønn

Opphav

kanskje samanheng med straum

Tyding og bruk

flokk, mengd;
rad, rekkje
Artikkelside

utblåsing

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. det å blåse ut eller puste ut
    Døme
    • halde pusten mellom kvar utblåsing
  2. brått og uynskt utslepp eller utstrøyming av olje eller gass;
    Døme
    • ukontrollert utblåsing av gass
  3. straum av skjellsord, kritikk og liknande;
    (brå og tankelaus) utløysing av oppdemd agg og frustrasjon
    Døme
    • trenaren hadde ei utblåsing etter tapet
Artikkelside

generere

generera

verb

Opphav

frå latin ‘avle’; av genus

Tyding og bruk

lage eller skape eit (ofte abstrakt eller immaterielt) produkt;
Døme
  • selskapet genererte store inntekter;
  • solcellepanelet genererer godt med straum;
  • den kunstige intelligensen genererer tekst
Artikkelside