Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
7 treff

Nynorskordboka 7 oppslagsord

stagnasjon

substantiv hankjønn

Opphav

av stagnere

Tyding og bruk

stogg i utviklinga eller liknande;
det å stagnere;
Døme
  • økonomisk stagnasjon;
  • stagnasjon i næringslivet
Artikkelside

stagflasjon

substantiv hankjønn

Opphav

av stagnasjon og inflasjon

Tyding og bruk

økonomisk stagnasjon samstundes som ein har inflasjon
Artikkelside

tilbake

adverb

Opphav

jamfør norrønt til og bak n, gammaldansk tilbaghe og; tysk zurück

Tyding og bruk

  1. i retning bakover;
    Døme
    • bøye, tøye seg tilbake;
    • vike tilbake;
    • tvinge noko(n) tilbake
  2. bakover i tid;
    Døme
    • sjå, tenkje tilbake – minnast
  3. om rørsle: i motsett retning av den føregåande, mot eller bort til utgangspunktet;
    Døme
    • gå fram og tilbake;
    • kome, vende tilbake;
    • dei var snart tilbake
    • ut av verksemd, yrkesliv eller liknande
      • trekkje seg tilbake;
      • levere tilbake noko ein har lånt;
      • betale tilbake pengane;
      • sende tilbake ei vare – òg overf: forkaste, vrake;
      • kalle, ta tilbake – oppheve, annullere;
      • ta tilbake ei skulding, eit tilbod;
      • helse tilbake – gjengjelde ei helsing, helse att
  4. på staden, fast;
    Døme
    • halde nokon tilbake;
    • halde tilbake ei melding, pengar;
    • halde gråten tilbake
  5. mot, til tidlegare nivå, grad eller liknande
    Døme
    • flaumen gjekk tilbake
    • (over) i ein tilstand som viser forfall, stagnasjon
      • sjukdomen sette han mykje tilbake
    • ikkje på høgd;
      etterliggande

Faste uttrykk

  • gå tilbake på
    trekkje seg;
    ikkje stå ved
    • dei gjekk tilbake på lovnaden dei hadde gjeve
  • kalle tilbake
    kalle heim, til den staden nokon er send ut frå
  • liggje/stå tilbake for
    vere dårlegare enn;
    vere underlegen
    • han ligg litt tilbake for dei andre i klassa;
    • ho står ikkje tilbake for nokon
Artikkelside

sjukdomsteikn

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. teikn på sjukdom;
    Døme
    • øyresus og hovudverk kan vere sjukdomsteikn
  2. i overført tyding: teikn på at noko er gale
    Døme
    • stagnasjon blir sett på som eit sjukdomsteikn i økonomien
Artikkelside

lågkonjunktur

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

tid med økonomisk stagnasjon eller tilbakegang;
til skilnad frå høgkonjunktur (1)
Artikkelside

retardering

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

det å retardere
Døme
  • kulturell stagnasjon og retardering
Artikkelside

daudvatn, dødvatn

substantiv inkjekjønn

Opphav

i tyding 2 etter engelsk dead water

Tyding og bruk

  1. vanskeleg farvatn der ferskvatn ligg oppå saltvatn
    Døme
    • fartøyet kom seg ikkje ut or daudvatnet
  2. i overført tyding: stillstand, stagnasjon
    Døme
    • saka ligg i daudvatn
Artikkelside