Avansert søk

43 treff

Nynorskordboka 43 oppslagsord

skjel

substantiv inkjekjønn eller hokjønn

Opphav

norrønt skel; samanheng med skilje (2

Tyding og bruk

  1. blautdyr som lever i vatn og er dekt av to skal som heng saman;
    Bivalvia
    Døme
    • skjel som blåskjel og kamskjel kan ein ete;
    • plukke skjel
  2. kvart av to skal på ein musling
    Døme
    • plukke skjel på stranda;
    • bedet var dekorert med skjel
  3. (tynn) plate av horn, bein eller kitin som dekkjer utsida på til dømes insekt, reptilar og fisk
  4. flatt flak på frø, stengel eller knopp på visse plantar;

Faste uttrykk

  • falle skjel frå auga til nokon
    innsjå korleis noko (ubehageleg) eigenleg er;
    sjå klart
    • nå skal skjela falle frå auga på politikarane;
    • det falt skjel frå auga deira

sølvkre, sylvkre

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

sølvglinsande, vengelaust insekt, som blir om lag ein cm langt, med flattrykt kropp som er dekt av skjel, og tre lange haletrådar;
Lepisma saccharinum

skjelsopp

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

samnemning for skivesopp i slektene Flammula og Pholiota som har skjel (4) på stilk og hatt
Døme
  • nokre skjelsoppar er etande, mens andre er giftige

pangolin

substantiv hankjønn

Uttale

pangoliˊn

Opphav

frå malayisk pengguling ‘ein som rullar’ fordi dyret rullar seg saman når det blir skremt

Tyding og bruk

pattedyr av ordenen Pholidota som er dekt av overlappande skjel (3) og lever i Afrika og Søraust-Asia;

falle skjel frå auga til nokon

Tyding og bruk

innsjå korleis noko (ubehageleg) eigenleg er;
sjå klart;
Sjå: skjel
Døme
  • nå skal skjela falle frå auga på politikarane;
  • det falt skjel frå auga deira

skjelsand

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

jord som i hovudsak er sett saman av skjel (1), skal frå muslingar og sneglar saman med vanleg jord, sand, grus og liknande
Døme
  • skjelsand blir nytta til jordbetringsmiddel og hønsefôr

skjelrygg

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

samnemning for fleire familiar av børstemakk med store bladforma skjel på ryggen

skjelrot

substantiv hokjønn

Opphav

av skjel

Tyding og bruk

snylteplante med tjukk stengel og rosa blomstrar;
Lathraea squamaria

skjellakk

substantiv hankjønn

Opphav

av nederlandsk schellak opphavleg ‘lakk i tynne skjel’; jamfør skjel

Tyding og bruk

  1. harpiks (1) som ei art av skjoldlus set av på greinene til det indiske fikentreet

skjelforma

adjektiv

Tyding og bruk

som har form som eit skjel (2);