Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
154 treff

Nynorskordboka 154 oppslagsord

røyr 1

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt hrǿrar m fleirtal

Tyding og bruk

Artikkelside

røye, røyr 2

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt reyðr; samanheng med raud

Tyding og bruk

laksefisk med små skjel og raud buk;
Salvelinus alpinus
Artikkelside

røyr 3

substantiv inkjekjønn eller hokjønn

Opphav

norrønt reyrr

Tyding og bruk

  1. lang og hol sylinderforma gjenstand
    Døme
    • leggje røyr frå vassinntaket til kraftverket;
    • is og snø tettar røyra under vegen
  2. (del av) plante med lang, hol stilk;
    Døme
    • skjere røyr til å blåse erter i

Faste uttrykk

  • leggje i røyr
    nytte vatnet i foss eller elv til kraftproduksjon ved å byggje vasskraftverk
  • leggje på røyret
    slutte ei telefonsamtale
Artikkelside

røyre

røyra

verb

Opphav

norrønt reyra

Tyding og bruk

vikle, vinde, surre tråd eller band ikring
Døme
  • røyre ein ongel – surre ein ongel fast til snøret, forsynda
Artikkelside

sprekke 2

sprekka

verb

Opphav

av norrønt sprakk, fortid av springa

Tyding og bruk

  1. få sprekkar;
    breste, rivne
    Døme
    • glaset sprakk;
    • skia har sprokke
    • brukt som adjektiv:
      • ei sprokken leppe;
      • sprokne røyr;
      • ei sprokken røyst
  2. i overført tyding: overskride ei grense
    Døme
    • røysta sprakk;
    • sprekke av sinne
  3. bli splitta
    Døme
    • etter 100 kilometer sprakk hovudfeltet i to
  4. skilje seg, breste
    Døme
    • mjølka sprakk
  5. tilstå under press
    Døme
    • han sprakk under forhøyret
  6. brått gå tom for krefter eller mislykkast
    Døme
    • skeiseløparen sprakk totalt på 10 000-meteren;
    • ein tørrlagd alkoholikar kan lett sprekke

Faste uttrykk

  • sprekke nullen
    få det første målet i lagspel
    • 30 minutt ut i kampen sprakk nullen
Artikkelside

utlagd tarm

Tyding og bruk

røyr frå nedre del av tynntarmen til ei kunstig tarmopning i bukveggen, som fører tarminnhaldet til ein pose på magen;
Sjå: utlagd
Artikkelside

utlagd

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som er lagd ut
    Døme
    • utlagde parsellar;
    • utlagde pengar
  2. som er tolka, forklart eller tydd
    Døme
    • utlagd tekst

Faste uttrykk

  • utlagd tarm
    røyr frå nedre del av tynntarmen til ei kunstig tarmopning i bukveggen, som fører tarminnhaldet til ein pose på magen
Artikkelside

underdimensjonere

underdimensjonera

verb

Tyding og bruk

gje mindre storleik eller omfang enn det som er høveleg eller naudsynt
Døme
  • underdimensjonere vegbreidda
  • brukt som adjektiv:
    • underdimensjonerte røyr
Artikkelside

tine 2

tina

verb

Opphav

norrønt þíðna

Tyding og bruk

  1. få til å bli mjuk eller rennande
    Døme
    • tine isen;
    • tine eit frose røyr;
    • tine opp frosne grønsaker;
    • tine fisken i kjøleskapet
  2. bli mjuk eller rennande;
    Døme
    • isen tiner snart;
    • sola får snøen til å tine
  3. bli munter og snakkesalig;
    Døme
    • få nokon til å tine opp
Artikkelside

tube

substantiv hankjønn

Opphav

frå latin ‘røyr’

Tyding og bruk

  1. avlang behaldar av føyeleg materiale og med trong opning
    Døme
    • kaviar på tube;
    • ein tube tannkrem
  2. i medisin: eggleiar
  3. i medisin: gang mellom svelg og mellomøyre
  4. røyrforma instrument til å granske og behandle med gjennom kroppsopningane
Artikkelside