Avansert søk

Vanleg søk

Nynorskordboka 117 oppslagsord

psykisk

adjektiv

Uttale

syˊkisk eller psyˊkisk

Tyding og bruk

som gjeld sjelelivet;

sjeleleg, mental (1);

til skilnad frå fysisk (4)

Døme

han var heilt knekt, både fysisk og psykisk;
ho har vore utsett for eit sterkt psykisk press;
dei har psykiske lidingar

Artikkelside

psykogen

adjektiv

Opphav

av psyko- og -gen (

Tyding og bruk

av psykisk opphav;

som skriv seg frå sjelelivet

Døme

psykogene faktorar

Artikkelside

domaravhøyr, dommaravhøyr

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

avhøyr utanfor rettsmøte av barn under 14 år og psykisk utviklingshemma under etterforsking av straffesaker

Artikkelside

sjeleleg

adjektiv

Tyding og bruk

som gjeld tankar og kjensler eit menneske har;

åndeleg (1), psykisk

Døme

høgverdige sjelelege eigenskapar

Artikkelside

suggerere

suggerera

verb

Opphav

frå latin, opphavleg ‘leggje noko under noko anna’

Tyding og bruk

påverke ein person psykisk slik at ein kan framkalle ulike psykiske tilstandar utan hans eller hennar vilje

Døme

la seg suggerere til å gjere noko

brukt som adjektiv:
- musikken hadde ein suggererande verknad

Artikkelside

sunn

adjektiv

Opphav

frå lågtysk og tysk

Tyding og bruk

som har god helse;
frisk (2, 4)
Døme
- vere sunn og frisk;
- sjå sterk og sunn ut
god for helsa;
helsesam
Døme
- sunn og næringsrik kost;
- mosjon er sunt
som syner omtanke;
fornuftig, praktisk
Døme
- sunn skepsis
bra, positiv
Døme
- sunn ungdom;
- slikt er ikkje sunn lesnad for barn
god, solid
Døme
- verksemda har ein sunn økonomi

Faste uttrykk

ei sunn sjel i ein sunn lekam
god psykisk helse i ein frisk og sterk kropp
sunn fornuft
allmenn evne til å oppfatte kva som er hensiktsmessig, rett, klokt eller liknande;
folkevit
bruke sunn fornuft for å avgjere saka;
vere utstyrt med sunn fornuft

Artikkelside

torturist

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

person som mishandlar nokon fysisk eller psykisk;

person som torturerer

Artikkelside

torturere

torturera

verb

Tyding og bruk

mishandle nokon fysisk eller psykisk for å tvinge dei til å tilstå, gje viktige opplysningar eller liknande;

utsetje for tortur (1)

Døme

torturere fangar;
han vart arrestert og torturert

Artikkelside

tortur

substantiv hankjønn

Opphav

frå mellomalderlatin av torquere ‘dreie, pine’

Tyding og bruk

fysisk eller psykisk mishandling for å tvinge nokon til å tilstå, gje viktige opplysningar eller liknande
Døme
- fangen tilstod under tortur;
- tortur vart innført i Noreg i 1687 og avskaffa i 1814;
- tortur og politisk undertrykking heng saman
i overført tyding: (åndeleg) pine eller plage
Døme
- synginga er reine torturen å høyre på

Artikkelside

strafferettsleg

adjektiv

Tyding og bruk

som gjeld strafferett

Døme

saka er strafferettsleg forelda;
strafferettslig reaksjon

Faste uttrykk

strafferettsleg tilrekneleg
som kan idømast straff
strafferettsleg utilrekneleg
som ikkje kan idømast straff grunna psykisk sjukdom

Artikkelside

Resultat per side: