Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 10 oppslagsord

paragraf

substantiv hankjønn

Opphav

sjå para- og -graf (2)

Tyding og bruk

avsnitt eller inndelingseining i lov(samling), traktat eller anna dokument, markert med paragrafteikn og nummerert med arabartal
Artikkelside

ri paragrafar

Tyding og bruk

følgje lova svært strengt;
vere pirkete og formell;
jamfør paragrafryttar;
Sjå: paragraf, ri
Artikkelside

rasismeparagraf

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

paragraf i straffelova som fastset grensene og strafferamma for rasistiske ytringar
Artikkelside

ledd

substantiv inkjekjønn

led 2

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt liðr

Tyding og bruk

  1. samband mellom to eller fleire knoklar i kroppen på menneske og andre ryggradsdyr
    Døme
    • det ytste leddet på langfingeren
  2. rørleg kroppsdel som grensar opp til eit ledd (1)
    Døme
    • klemme ytste leddet på litlefingeren
  3. i zoologi: samband mellom segment i kroppen hos visse lågareståande dyr
  4. i zoologi: segment som grensar opp til eit ledd (3)
  5. i botanikk: kne (4)
  6. i botanikk: stykke av stengel mellom kne (4)
  7. rørleg del av ein maskin eller liknande
  8. einskild del i ein heilskap;
    Døme
    • ledd i ei kjede;
    • praksisperioden er eit viktig ledd i utdanninga
  9. i jus: avsnitt i ein lovtekst
    Døme
    • paragraf 17, 2. leddet
  10. Døme
    • gå i arv gjennom fleire ledd;
    • tremenningar er skylde i tredje leddet

Faste uttrykk

  • ut av ledd
    om kroppsdel: i galen stode
Artikkelside

artikkel

substantiv hankjønn

Uttale

artikˊkel

Opphav

av latin diminutiv av artus ‘ledd’

Tyding og bruk

  1. sjølvstendig stykke, utgreiing i tidsskrift, avis, blad eller oppslagsverk
    Døme
    • skrive ein artikkel
  2. (handels)vare, vareslag;
    Døme
    • ein landhandel med dei fleste artiklane folk treng til dagleg
  3. stykke, føresegn, paragraf i lov(bok) eller liknande
    Døme
    • vise til ein artikkel i kjøpslova;
    • artiklane i truvedkjenninga
  4. trykklett småord som blir knytt til substantiv for å syne kjønn, tal eller binding;
    Døme
    • artiklane ‘ei’, ‘ein’ og ‘eit’ står framfor substantiv i ubunden form, til dømes ‘eit bord’;
    • artiklane ‘den, det’ og ‘dei’ står framfor adjektiv og substantiv i bunden form, til dømes ‘det store huset’
Artikkelside

føremålsparagraf, formålsparagraf

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

paragraf som uttrykkjer føremålet med ei lov, ein organisasjon, eit lag eller liknande;
Døme
  • føremålsparagrafen til skulen;
  • oppfylle føremålsparagrafen
Artikkelside

hasteparagraf

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

paragraf i lova som blir brukt til å få vedteke noko det hastar med
Artikkelside

straffelov

substantiv hankjønn eller hokjønn

Tyding og bruk

lov om misgjerder, krenkingar som fører straff med seg
Døme
  • bli dømd etter paragraf åtte i straffelova
Artikkelside

paragrafryttar

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

person som held seg strengt til ordlyden i ein paragraf;
Artikkelside

eksklusjonsparagraf

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

paragraf som gjev grunnlag for å ekskludere medlemer frå ein organisasjon eller liknande
Døme
  • me ynskjer ikkje å ha nokon eksklusjonsparagraf i vårt parti
Artikkelside