Avansert søk

6 treff

Nynorskordboka 6 oppslagsord

nemåne

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

måne som er i ne;
minkande måne;
jamfør nymåne og fullmåne

nymåne

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

månen når han står mellom jorda og sola og ser heilt eller delvis mørk ut
Døme
  • det er nymåne i dag;
  • sjå på den fine nymånen!
  • ved neste nymåne

månad

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt mánaðr; av måne , opphavleg ‘tida frå nymåne til nymåne’

Tyding og bruk

  1. i astronomi: tid som månen bruker på ein runde rundt jorda (frå nymåne til nymåne)
  2. kvar av dei tolv delane av eit år, tidsrom på om lag 30 dagar;
    forkorta md.
    Døme
    • april månad;
    • bladet kjem to gonger i månaden;
    • tidlegare i månaden;
    • månaden ut;
    • ein månads tid;
    • husleiga er 12 000 kr månaden;
    • bli oppsagd med tre månaders varsel;
    • vere gravid i femte månaden
  3. brukt i datering;
    forkorta d.m.
    Døme
    • den 23. denne månaden

Faste uttrykk

  • kvit månad
    månad utan alkoholbruk

primstav

substantiv hankjønn

Opphav

jamfør norrønt prímstafir, årsnummer i den 19-årige månesyklusen, av prím ‘nymåne’

Tyding og bruk

trestav med innskorne merke for kvar dag i året og med særskilde teikn for heilagdagane, brukt som kalender

nyttårsny, nyårsny

substantiv inkjekjønn

Opphav

jamfør ny (1

Tyding og bruk

første nymåne i det nye året

måneskifte

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. skifte i månefase, særleg til nymåne