Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 12 oppslagsord

menneskeliv

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. liv (3), levetid til eit menneske
    Døme
    • eit langt og lykkeleg menneskeliv;
    • ulykka kravde mange menneskeliv
  2. menneskeleg tilvære;
    Døme
    • atombomba er eit trugsmål mot alt menneskeliv;
    • gåtene i menneskelivet
Artikkelside

holefunn

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

fornfunn frå (menneskeliv i) holer (1
Artikkelside

naudhjelp, nødhjelp

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. hjelp til menneske i naud;
    hjelp til å berge verdiar og menneskeliv
    Døme
    • naudhjelp til menneske på flukt
  2. hjelpemiddel som ein grip til i nauda, når ein ikkje har noko betre;
Artikkelside

lagnad

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt laginn, av leggja ‘avgjere’; av lagen

Tyding og bruk

  1. det som er fastsett for ein (av ei høgare makt)
    Døme
    • ein lyt finne seg i lagnaden sin;
    • ingen kan rømme frå lagnaden sin
  2. noko eller nokon som er eller blir avgjerande for ein
    Døme
    • den mannen vart lagnaden hennar
  3. livsløp, historie
    Døme
    • dei fekk ein tung lagnad
  4. endeleg utfall
    Døme
    • lagnaden din er avgjord;
    • få same lagnaden som forgjengaren sin
  5. i bunden form eintal: høgare makt som ein tenkjer seg har avgjerande innverknad på eit menneskeliv
    Døme
    • tru på lagnaden

Faste uttrykk

  • utfordre lagnaden
    gjere noko vågalt
Artikkelside

kulturminne

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

synlig spor etter menneskeliv frå tidlegare tider, til dømes eit byggverk eller ein gjenstand;
Døme
  • vi må òg bevare dei industrielle kulturminna
Artikkelside

krigsrisiko

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. risiko (1) for krig;
    krigsfare
  2. risiko for tap av menneskeliv og materielle verdiar i ein krig
Artikkelside

livshistorie

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

historie om eller skildring av eit menneskeliv
Artikkelside

krevje

krevja

verb
kløyvd infinitiv: -a

Opphav

norrønt krefja

Tyding og bruk

  1. be om noko på ein myndig måte;
    forlange at noko blir gjort, sett i verk eller liknande;
    gjere krav på
    Døme
    • krevje betaling;
    • ha noko å krevje i buet;
    • krevje lydnad;
    • krevje retten sin
  2. vere naudsynt for at noko skal eksistere, fungere eller lukkast;
    ha til føresetnad
    Døme
    • arbeidet kravde mykje tid;
    • huset krev mykje vedlikehald
  3. vere skuld i eit stort tap;
    Døme
    • ulykka kravde fleire menneskeliv

Faste uttrykk

  • krevje inn
    forlange at noko blir betalt
    • krevje inn skatt;
    • laget kravde inn medlemspengar
  • krevje si kvinne
    gjere det naudsynt å trå til med full kraft;
    jamfør krevje sin mann
    • 100 reisedøgn i året krev si kvinne
  • krevje sin mann
    gjere det naudsynt å trå til med full kraft;
    jamfør krevje si kvinne
    • det kravde sin mann å drive garden
  • krevje sitt
    føre med seg visse krav eller utfordringar
    • eit stort hus med mange barn kravde sitt
Artikkelside

trettiår

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

i bunden form fleirtal: åra mellom 30 og 40 i eit menneskeliv eller hundreår
Døme
  • vere midt i trettiåra
Artikkelside

mordbrann

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

påsett brann som fører til at menneskeliv går tapt
Artikkelside
Side 1 av 2